Op 1 juli van dit jaar stapt de gemeente Arnhem over op diftar. Vanaf dat moment moeten huishoudens betalen voor iedere zak restafval die zij in de container gooien. In aanloop naar de invoering van diftar wordt hier een serie artikelen geplaatst over alle aspecten van diftar. Vandaag deel 1: de voordelen van betalen per vuilniszak.
Door: Patrick Arink
De gemeente Arnhem werkt al jarenlang aan de invoering van diftar. Het moment is een paar keer uitgesteld, maar met 2,5 jaar vertraging is het grote moment op 1 juli aanstaande eindelijk aangebroken. Dan stapt Arnhem over op een systeem waarbij huishoudens een vast bedrag betalen voor iedere zak restafval die zij in de container gooien.
Het debat over de invoering van diftar wordt op dit moment vooral bepaald door de tegenstanders. Zij wijzen met nadruk op de negatieve aspecten, waarbij de toename van de hoeveelheid zwerfafval het belangrijkste argument is.
Nu Arnhem in de aanloop naar de invoering van diftar de ondergrondse afvalcontainers op slot heeft gedaan, is de hoeveelheid afvaldumpingen naast containers sterk toegenomen. Tegenstanders vrezen dat dit nog veel erger wordt wanneer op 1 juli betaald moet worden per vuilniszak.
Omdat de gemeente Arnhem haar communicatie over diftar nog altijd niet goed op orde heeft, voeren de argumenten van diftar-tegenstanders de boventoon. Hierdoor raken de voordelen van diftar ondergesneeuwd. Die voordelen zijn echter groot. Diftar is effectief, het is goedkoper en het is beter voor het milieu.
Het is logisch
Het meest voor de hand liggende argument om afval te scheiden, is vooral dat diftar logisch is. Het grootste gedeelte van papier en glas wordt al decennialang gescheiden ingezameld door vrijwel ieder huishouden in Nederland. Gescheiden inzamelen is schoner en hergebruik van grondstoffen is altijd beter dan bruikbare stoffen weggooien en nog meer grondstoffen te gebruiken.
Zaken als plastic en blik zijn natuurlijk net zo goed herbruikbaar als papier en glas. Via diftar worden mensen financieel gestimuleerd om hun afval beter te scheiden. Vind je dat onzin of teveel moeite? Prima, maar dan betaal je meer dan iemand die wel zijn best doet om de afvalberg zo klein mogelijk te houden.
Het is effectief
Het belangrijkste doel van diftar is om om de hoeveelheid afval te verminderen. Nederland probeert al jarenlang om de hoeveelheid restafval omlaag te brengen, maar is daar eigenlijk nooit echt in geslaagd. tenminste: tot het moment dat diftar door verschillende gemeenten werd ingevoerd.
Het streven van de regering is dat er gemiddeld in Nederland 100 kilo restafval per huishouden per jaar wordt aangeboden. We zitten nog altijd ver af van dat streven. In 2008 lag het gemiddelde nog op 219 kilo restafval per jaar. Tien jaar later, in 2018, was de gemiddelde hoeveelheid restafval gedaald naar 151 kilo per huishouden per jaar.
Die daling wordt met name veroorzaakt door gemeenten die diftar hebben ingevoerd.
Diftar blijkt namelijk een zeer een effectieve methode te zijn om de hoeveelheid restafval sterk omlaag te brengen, blijkt uit de cijfers van diftar-gemeenten.
In diftar-gemeente Hengelo wordt door huishoudens gemiddeld 97 kilo restafval per jaar weggegooid. Deventer? 74 kilo. Nijmegen: 88 kilo. Maastricht: 100 kilo. Ede: 90 kilo. Al die gemeenten zitten ruim onder het landelijke gemiddelde van 151 kilo per jaar.
Ben je benieuwd naar de hoeveelheid restafval per huishouden in Arnhem? Dat was volgens cijfers van de gemeente Arnhem in 2018 gemiddeld 221 kilo. Die 221 kilo ligt ruim boven het landelijk gemiddelde en is meer dan twee keer zoveel afval dan in gemeenten die gebruik maken van een systeem waarin betaald wordt per vuilniszak.
Opmerkelijk detail: de 221 kilo restafval in Arnhem in 2018 was nota bene een stijging ten opzichte van het jaar ervoor. We hebben als inwoners van Arnhem kortom nog wel een inhaalslag te maken. In het eerste jaar dat diftar in Arnhem wordt ingevoerd, streeft de gemeente ernaar dat de hoeveelheid restafval omlaag gaat naar 137 kilo per jaar.
Het is goedkoper
Een ander argument om te pleiten voor de invoering van diftar is dat het systeem goedkoper is dan het huidige systeem. Via de afvalstoffenbelasting betaalt ieder huishouden in Arnhem nu ook voor het ophalen en verwerken van afval. In Arnhem betaalden huishoudens 245 euro in 2019 afvalstoffenbelasting. Ter vergelijking: in diftar-gemeente Nijmegen was dat vorig jaar 37 euro.
Dit jaar rekent de gemeente Arnhem over de eerste helft van het jaar ongeveer 135 euro afvalstoffenbelasting voor meerpersoonshuishoudens. Voor de tweede helft van het jaar, na de invoering van diftar, is dat 81 euro. Per vuilniszak restafval wordt 0,80 cent gerekend. Wie in de tweede helft van 2020 minder dan 67 zakken restafval in een van de ondergrondse containers in Arnhem gooit, is goedkoper uit dan in het huidige systeem.
De ervaring in andere diftar-gemeenten leert, dat dit voor verreweg de meeste huishoudens geldt. In hoeverre diftar in Arnhem een succes wordt, is nu nog niet te zeggen. Dat het systeem ervoor zal zorgen dat de hoeveelheid restafval omlaag gaat, lijkt echter wel duidelijk.
De nadelen van diftar
Met zoveel grote voordelen vraag je je af waarom slechts een derde van de gemeenten in Nederland diftar heeft ingevoerd of bezig is met de invoering van een systeem waarbij wordt betaald per vuilniszak. Dat heeft te maken met de nadelen van diftar. Binnenkort in deel 2 van deze serie.
