ARNHEM – Na drie weken campagne is het zover: het is verkiezingsdag! Vandaag wordt in alle gemeenten in Nederland een nieuwe gemeenteraad gekozen. Dit is het spoorboekje voor vandaag.
Op de foto hierboven zie je waar het vandaag om draait: zo zag de gemeenteraad in Arnhem er de afgelopen vier jaar uit. Twaalf verschillende partijen die samen 39 zetels in de gemeenteraad hebben. Vanavond laat (of morgenochtend vroeg) ziet die zetelverdeling er heel anders uit. Dat staat vast.
Iedere stem telt
Het is de grote vraag welke partijen er zetels gaan winnen en welke partijen er gaan verliezen. Meestal weten politici in Arnhem de trend goed te voorspellen. Maar dit keer houdt iedereen zich op de vlakte. Het kan alle kanten uit.
Bovendien hebben we in Arnhem in 2018 geleerd dat de verschillen tussen de partijen minimaal kunnen zijn. De laatste restzetel ging na de vorige verkiezingen met een verschil van slechts zes stemmen naar de VVD en niet naar D66. Iedere stem telt. Letterlijk.
Peilingen zijn palingen
In veel steden werden voorafgaand aan de verkiezingen opiniepeilingen naar buiten gebracht. Ook in Arnhem werd gepeild, maar deze peilingen werden niet openbaar gemaakt.
De meeste aandacht kreeg een peiling in Arnhem die door D66 werd betaald. D66 in Arnhem kreeg veel kritiek over zich heen nadat zij naar buiten brachten dat D66 de grootste zou kunnen zijn, maar de data niet openbaar maakte. Bovendien is D66 niet eerlijk. Uit de peiling blijkt dat de VVD hoger scoort.
Met een onzekerheidsgraad van maar liefst 8 procent is de peiling overigens niet serieus te nemen. Dat geldt ook voor een andere peiling in Arnhem. In die peiling scoort het CDA bijvoorbeeld vier zetels. Totaal onrealistisch. De peiling werd niet openbaar gemaakt.
Maar zelfs als dat wel gebeurd was geldt: peilingen zijn palingen.
Opkomst boven de 50 procent?
Het woord is eerst aan de kiezer. Tot 21.00 uur vanavond kan er gestemd worden. De gemeente maakte gisteravond bekend dat er op maandag en dinsdag al door 8.600 mensen in de stad gestemd is. Dat komt neer op 6,6 procent van het totaal. Dat lijkt misschien niet zo heel veel, maar bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart vorig jaar was het na twee dagen 6,1 procent.
Bovendien doet Arnhem het beter dan steden als Utrecht (5,7%), Rotterdam (4,5%) en Amsterdam (5,2%). Ter relatievering: in Nijmegen ging al 12,5 procent van de mensen naar de stembus.
De gemeente Arnhem hoopt dat de opkomst uitkomt boven de 50 procent. Vier jaar geleden zat het opkomstpercentage daar net onder.
Uitslagenavond
Wanneer de stembussen vanavond om 21.00 uur sluiten, breekt voor alle politici in Arnhem het grote wachten aan. Terwijl in alle stembureaus de stemmen geteld worden, is er vanaf 21.30 uur in de hal van het stadhuis een uitslagenavond die openbaar toegankelijk is.
Op verschillende momenten wordt tijdens de avond een tussenstand gegeven van de uitslagen die inmiddels binnen zijn. Niet dat je heel veel hebt aan de eerste uitkomsten overigens.
Vier jaar geleden stond de SP in de eerste tussenstand na het tellen van acht procent van de stemmen op zeven zetels. Uiteindelijk moest de SP genoegen nemen met drie zetels: een historisch verlies van vijf zetels.
Wanneer alle stemmen vanavond laat geteld zijn, wordt door burgemeester Marcouch de voorlopige uitslag bekend gemaakt. Maar met het minimale verschil van vier jaar geleden in het achterhoofd, is zelfs dan nog niet zeker of dat inderdaad de zetelverdeling is voor de komende vier jaar in de gemeenteraad.
De uitslagenavond in het stadhuis wordt niet uitgezonden. De Arnhemsche Courant zal de avond op de voet volgen via een liveblog op de website en via Twitter: https://twitter.com/arnhemsche.
