De Willemskazerne in de Arnhemse binnenstad werd bij de bombardementen van 17 september volledig verwoest. Tegenwoordig vinden we hier het Gele Rijdersplein. (Foto: Gelders Archief.)

11.41 uur: de klokken luiden om stil te staan bij het begin van de Slag om Arnhem

/

ARNHEM – Het is zondag 17 september 1944. Een stralende dag, maar het is de dag die Arnhem voor altijd zal veranderen. Om 11.41 uur begint met een geallieerd bombardement op Duitse doelen de Slag om Arnhem. Om hierbij stil te staan worden in Arnhem sinds enkele jaren precies op dat moment de klokken geluid.

Het luchtalarm in Arnhem was in de ochtend van zondag 17 september 1944 al een paar keer afgegaan, maar iedere keer was het loos alarm geweest. Maar na de klok van half twaalf was het wel raak. Tientallen militaire doelen in Arnhem en omgeving werden tot ongeveer 13.00 uur door geallieerde bommenwerpers getroffen.

Twee uur lang werden in Arnhem systematisch met de nodige precisie-bombardementen doelen uitgeschakeld die de Britten zouden kunnen hinderen bij de landing van de parachutisten, later die dag. Vooral het Duitse luchtafweergeschut kreeg het zwaar te verduren.

De traag vliegende transportvliegtuigen met de parachutisten en de houten zweefvliegtuigen waren een makkelijke prooi voor de Duitse Flak-kanonnen en dus stelde de Royal Air Force alles in het werk om die ochtend zoveel mogelijk kanonnen van het Duitse luchtafweergeschut te vernietigen.

Ook andere Duitse doelen in de stad werden bestookt. De Willemskazerne aan het Willemsplein werd door enkele bommen getroffen en vloog in brand. De Menno van Coehoornkazerne in Klarendal kreeg eveneens een paar voltreffers.

Oorlogsschade in de Bloemstraat. Het naastgelegen café Amerique is in al die jaren onveranderd.

In de Bloemstraat, in het Spijkerkwartier vallen bommen op garage Van Zijll. De garage is door de Duitsers geconfisqueerd als werkplaats voor de reparatie van voertuigen.

Wellicht dat dat de reden is geweest om de garage te bombarderen. Het kan ook zijn dat de bommen een misser waren en eigenlijk een ander doel hadden moeten treffen. In de Bloemstraat vallen tien doden.

Bommen vallen er ook op het Roermondsplein, in de wijk Heijenoord en bij de Stadsschouwburg, die zwaar beschadigd raakt. De bommen zijn eigenlijk bedoeld voor een Duits pakhuis in de buurt, maar missen hun doel.

In totaal vallen bij de bombardementen op zondag 17 september honderden doden. Door de loop van de Slag om Arnhem is het exacte aantal burgerslachtoffers als gevolg van het bombardement nooit helemaal duidelijk geworden. Het totaal aantal Nederlandse doden tijdens de Slag om Arnhem bedraagt 453. Veel van die slachtoffers zijn om het leven gekomen door de geallieerde bombardementen in de ochtend van zondag 17 september.

Het laatste slachtoffer van de Slag om Arnhem viel in november 1947, ruim twee jaar na de bevrijding. Kate ter Horst, die tijdens de Slag om Arnhem bekend werd omdat zij voor 250 gewonde Britse parachutisten zorgde, verloor haar oudste zoon toen die in een weiland bij de Nederrijn op een achtergelaten mijn stapte.