ARNHEM – De klok tikt voor de gemeente Arnhem met haar plannen voor de Schaapsdrift. Van rechtswege vervalt de Wvg als er voor 1 juni 2025 geen omgevingsplan is vastgesteld voor de Schaapsdrift. Er is inmiddels te weinig tijd om de ‘koninklijke weg’ te bewandelen. Het is de vraag of het de gemeente lukt de deadline te halen.
(Door: Patrick Arink)
De afbeelding bovenaan dit artikel spreekt boekdelen. De Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) vervalt automatisch na drie jaar als er voor die tijd geen geldig omgevingsplan is vastgesteld door de gemeenteraad. Voor de Schaapsdrift betekent dit dat er uiterlijk 31 mei volgend jaar een goedgekeurd omgevingsplan moet liggen.
Maar wanneer alle stappen doorlopen worden die normaal gesproken nodig zijn voor het opstellen van een omgevingsplan, ligt er pas in het eerste kwartaal van 2026 een goedgekeurd omgevingsplan. Een omgevingsplan is door de invoering van de Omgevingswet de opvolger van een bestemmingsplan.
De planning voor de Schaapsdrift kwam naar boven in Woo-documenten die de Arnhemsche Courant eind december ontving. Het gaat hier om een concept-planning uit april vorig jaar. Voor de gemeente is de planning bovenaan dit artikel eind april vorig jaar aanleiding om de route richting een omgevingsplan voor de Schaapsdrift om te gooien in een poging om toch de deadline van 31 mei 2025 te halen.
Koninklijke weg
“We zitten eigenlijk al te krap om de koninklijke weg te lopen, maar dat wisten we al”, concludeert een van de ambtenaren. In een nieuwe planning rekent een andere ambtenaar voor dat het mogelijk is om toch op tijd een plan klaar te hebben.
“In deze planning is het uitgangspunt dat het opstellen van het bestemmingsplan (omgevingsplan) start na de gebiedsvisie en de onderzoeken t.b.v. het omgevingsplan kunnen worden uitgevoerd op basis van deze gebiedsvisie”, schrijft een ambtenaar.
“Ik heb voor de doorlooptijd van de onderzoeken maximaal 26 weken genomen, (in de praktijk kan dit soms nog wel langer duren) Na de onderzoeken is er dan nog 6 weken nodig om deze te verwerken in het omgevingsplan en het omgevingsplan te digitaliseren, daarna kan het ontwerp richting B&W gebracht worden om te worden vrijgegeven voor de zienswijzen. Voor de vaststelling heb ik de wettelijke termijn aangehouden van 12 weken, waardoor het omgevingsplan door de Raad op zijn vroegst vastgesteld zou kunnen worden eind januari 2025.”
Zekerheidshalve wordt daaraan toegevoegd: “Let op, er moet dan echt niets uitlopen!”
Inmiddels is er wel sprake van extra vertraging. In deze planning ging de gemeente er nog van uit dat er uiterlijk in december 2023 door de gemeenteraad besloten zou worden over de Gebiedsvisie. Zoals het er nu naar uitziet neemt de gemeenteraad pas in maart een besluit. Dat betekent drie maanden extra vertraging. Oorspronkelijk zou de Gebiedsvisie al voor de zomer van 2023 worden vastgesteld.
Bovendien is het zeer de vraag of de Gebiedsvisie wordt goedgekeurd door de gemeenteraad zonder aanpassingen die via moties en amendementen worden meegegeven aan wethouder Bouwkamp (GroenLinks). Aanpassingen aan de Gebiedsvisie zullen alleen maar leiden tot verder uitstel.
Geen stedenbouwkundig plan
Doordat de gemeente de Schaapsdrift-klok steeds harder hoort tikken, is er inmiddels geen ruimte meer om na het vaststellen van de Gebiedsvisie eerst een stedenbouwkundig plan op te stellen en pas daarna aan de slag te gaan met een omgevingsplan.
“Zou je de weg bewandelen door na het opstellen van de gebiedsvisie een stedenbouwkundig plan te maken en dit stedenbouwkundig plan ook in de Raad vaststellen, dan kom je uit op juni 2025 voor vaststelling van het bestemmingsplan in de Raad.”
Juni 2025 is na de deadline van 31 mei 2025 die de gemeente koste wat kost wil halen omdat na die datum de Wvg vervalt.
Geen escapes
Volgens Omgevingswet-deskundige Han ter Maat heeft de gemeente geen andere escapes tot haar beschikking om te proberen om voor 31 mei 2025 een omgevingsplan vast te stellen.
“Ik denk dat alles in het werk wordt gesteld met bijvoorbeeld dure inhuur om toch die datum te halen en een omgevingsplan vastgesteld te krijgen”, aldus Ter Maat. “In theorie zou er snel een inpassingsplan gemaakt kunnen worden. Maar dat gebeurt door rijk of provincie bij nationale of provinciale belangen. Die lijken mij er niet te zijn.”
Han ter Maat, inmiddels met pensioen, weet waarover hij het heeft. Hij was eerder wethouder in Wageningen én hoofd van de afdeling ruimtelijke ordening in Arnhem.
Hij wijst er op dat de invoering van de Omgevingswet (“een monster”) de zaken zeker niet eenvoudiger maakt.
“De ambtenaren van het Rijk hebben van de oorspronkelijke gedachten van de Omgevingswet in 2012 een zooitje gemaakt. De Omgevingswet gaat uit van één omgevingsplan per gemeente. Volstrekt ridicuul, want dat gaat bijna nergens gebeuren, kan ik je voorspellen.”
“De bedoeling van de Omgevingswet was ‘eenvoudig beter’. Daar is helemaal niets van terechtgekomen. Of het lastiger is om een bestemmingsplan te laten vaststellen dan een omgevingsplan, kan ik niet onderbouwen. Maar eenvoudiger is het in ieder geval niet. En zo’n procedure duurt sowieso al twee tot vier jaar inclusief allerlei bezwaren en beroepen.”
Bij de gemeente Arnhem is men er echter vast van overtuigd dat de deadline van 31 mei 2025 gehaald wordt. Na herhaalde vragen van de Arnhemsche Courant antwoordt de gemeente kort:
“We hebben onze planning waar we ons aan houden. We verwachten dat onze planning haalbaar is. Hard werken, maar haalbaar.”
