Volgens wethouder Cathelijne Bouwkamp (GroenLinks) kán het niet anders: zowel de bedrijven als de woningen op de Schaapsdrift moeten volgens haar tegen de vlakte om plaats te maken voor nieuwe woningen en werkplekken.
Arnhem moet tot 2040 in totaal 16.000 woningen creëren om aan de vraag te voldoen. Bovendien leent het gebied rond de Schaapsdrift zich volgens de gemeente voor een verdichtingsopgave. De gemeente beargumenteert dat met de constatering dat “OV-knooppunten logische plekken zijn om te verdichten”.
Ook voert de gemeente aan dat de Schaapsdrift enigszins geïsoleerd is door de “langgerekte appartementen aan de Wichard van Pontlaan”. Volgens de gemeente is de buurt daardoor “afgesloten van de rest van de wijk.”
Tot slot vindt de gemeente dat het gebied versteend is. “In verband met klimaatdoelen vinden we het ook belangrijk dat we daar meer aan doen.”
Om die redenen is het eigendomsrecht van bewoners van de Schaapsdrift volgens de gemeente ondergeschikt aan het algemeen belang.
“Het college is van mening dat het algemeen belang zodanig groot is, dat deze ingreep nodig is.”
De argumentatie van de gemeente klinkt redelijk genoeg. Maar wanneer je de argumenten ontleedt, blijft er weinig over.
16.000 woningen
Of er tot 2040 inderdaad 16.000 woningen nodig zullen zijn, staat helemaal niet vast. Het kunnen er ook 15.000 zijn. Of 17.000. Het getal van 16.000 woningen komt uit modellen van de gemeente Arnhem en is een indicatie op basis van verwachtingen.
Voor 8.000 nieuwe woningen liggen al harde plannen. Er hoeven dus feitelijk alleen plannen te komen voor 8.000 nieuwe huizen in de stad. Daarvoor wil de gemeente Spoorzone Oost ontwikkelen. Dit is het gebied ten oosten van het centrum tussen de Nederrijn en de Velperweg.
Een eerste indicatie van de gemeente is dat hier zonder problemen 10.000 extra woningen gerealiseerd kunnen worden: dat is 2.000 woningen meer dan waar tot 2040 behoefte aan is.
Bovendien is er binnen de gemeente Arnhem voldoende ruimte te vinden op andere plekken waar nieuwe woningen gerealiseerd kunnen worden. Gerrie Elfrink (SP) wijst terecht naar Schaarsbergen en de Hoogkamp.
Daarnaast is uit de verwachte bevolkingsontwikkeling duidelijk dat er komende jaren meer behoefte is aan eenpersoonshuizen en minder behoefte aan eensgezinswoningen. Dit betekent dat veel grote huizen in Arnhem zich lenen voor woningsplitsing. Daardoor hoeven minder nieuwe huizen gebouwd te worden.
Kortom: voor het realiseren van voldoende nieuwe woningen is het niet noodzakelijk dat bestaande woningen op de Schaapsdrift gesloopt worden. Woningen slopen om woningen te bouwen is vanzelfsprekend ook geen efficiënte manier om de woonvoorraad snel te vergroten.
Verdichtingsopgave
Wethouder Bouwkamp maakt er een groot punt van dat de Schaapsdrift en omgeving zich lenen voor een verdichtingsopgave. Er moet volgens de gemeente meer en hogere woningbouw rond station Presikhaaf gebouwd te worden om het gebied verder te verstedelijken.
Dat dit een gelegenheidsargument is dat niet valide is, blijkt al snel wanneer je gaat kijken naar de bevolkingsdichtheid van Plattenburg, waar de Schaapsdrift toe behoort.
Zelfs met een groot bedrijventerrein op de Schaapsdrift is de bevolkingsdichtheid in Plattenburg bovengemiddeld voor Arnhem en in vergelijking met heel Nederland zelfs “heel hoog”.
Van alle 84 buurten in Arnhem, staat de bevolkingsdichtheid in Plattenburg op de 32e plaats. Als verdichting en verstedelijking je argument is voor sloop, telt Arnhem maar liefst 52 buurten in Arnhem die eerder in aanmerking komen.
OV-knooppunt Presikhaaf
Het derde argument dat de gemeente gebruikt is dat de omgeving van stations zich goed lenen voor verdichting. Nog los van het gegeven dat de Schaapsdrift en omgeving al verdicht zijn, is verdichting van het gebied rond station Arnhem Presikhaaf vanzelfsprekend ook mogelijk zonder dat daarvoor huizen gesloopt worden.
Dat blijkt nota bene uit de plannen die de gemeente vorig jaar zelf presenteerde voor de Schaapsdrift. Daarin blijven de huizen gespaard, en wordt wel het bedrijvendeel van de Schaapsdrift ontwikkeld, samen met de zuidkant van station Presikhaaf.
Die ontwikkeling is goed voor de komst van in totaal ongeveer 700 nieuwe woningen plus extra kantoor-/bedrijfsruimte. Het is voor het opplussen van station Presikhaaf dus helemaal niet nodig om de huizen op de Schaapsdrift te slopen.
Geïsoleerd? Niet echt
De bewering van de gemeente dat de Schaapsdrift geïsoleerd is geraakt van de rest van de stad, is met een korte blik op een kaart van Arnhem al onderuit te halen. De buurt bestaat uit slechts vier straten en wordt ontsloten door drie straten: de oude Velperweg, de Eleonorastraat en de Schaapsdrift. Dus geïsoleerd? Vergeet het maar.
Het argument dat de buurt versteend is en dat daar iets aan gedaan moet worden, is terecht. Maar verstening is natuurlijk geen argument om sloop te legitimeren. Dan had je ook de halve Spijkerbuurt tegen de vlakte kunnen gooien.
In plaats daarvan is in de Spijkerbuurt afgelopen jaren samen met bewoners gekeken hoe de buurt vergroend kan worden. En dat is gelukt. Het resultaat is een voorbeeld voor andere wijken, niet alleen in Arnhem, maar ook in andere steden in Nederland.
Conclusie
Er blijft dus weinig overeind van de argumenten van de gemeente wanneer je daar dieper op ingaat. Maar zelfs wanneer de argumenten van de gemeente wel valide zouden zijn, is het discutabel om een wens van de gemeente te plaatsen boven het eigendomsrecht van meer dan 300 bewoners op de Schaapsdrift.
Het inzetten van de Wet Voorkeursrecht Gemeenten (Wvg) is een paardenmiddel dat in Nederland maar weinig gebruikt wordt. En terecht. Voor het opleggen van de Wvg dient er een zwaarwegende reden te zijn. En die ontbreekt hier. Er is zelfs geen plan, alleen een voornemen.
De gemeenteraad moet komende woensdag een besluit nemen over de Schaapsdrift. Vier fracties uit de nieuwe coalitie zeggen dat zij worstelen met het maken van een keuze. Het zou een eenvoudige keuze moeten zijn.
Patrick Arink
Hoofdredacteur Arnhemsche Courant
