Longread: paarden, poen en pistolen in Oosterbeek

/

OOSTERBEEK – Heel Oosterbeek is in rep en roer. Het paardensportcentrum aan de Van Borsselenweg waar topruiters Edward Gal en Hans Peter Minderhoud wonen en werken wordt opgeheven. Wapenfabrikant Glock trekt onverwacht de stekker uit het sponsorcontract. Wat is er aan de hand?

(Door: Patrick Arink)

Om die vraag meteen heel eerlijk te beantwoorden: niemand die precies weet wat de aanleiding is om plotseling te stoppen met het paardencentrum. Wat wel duidelijk is, is dat het Glock Horse Per­for­mance Center in Oosterbeek deze week nog gesloten wordt. De immense paardenboerderij, inclusief een dressuurbaan, luxe stallen en vijf hectare grond, staat inmiddels te koop.

Edward Gal en Hans Peter Minderhoud raken al hun toppaarden kwijt. De paarden in Oosterbeek die eigendom zijn van Glock, ruim twintig stuks, worden naar Oostenrijk vervoerd. Daar heeft de wapenfabrikant nog altijd een groot paardencentrum. De dekhengsten worden gecastreerd en mogen zoals dat heet “in de wei”. Het zijn rigoureuze maatregelen die voor veel mensen binnen de paardensport als een donderslag bij heldere hemel komen.

Maar waarom? Dat is de vraag.

Het Glock Horse Per­for­mance Center in Oosterbeek.

Aflopend sponsorcontract

We moeten het doen met de korte verklaring van het Glock Horse Per­for­mance Center die vorige week opeens verscheen op social media:
“Ons centrum in Nederland trekt zich terug uit de internationale paardensport en fokkerij, in verband met een aflopend contract.”

De Oostenrijkse wapenfabrikant wil persvragen verder niet beantwoorden. Ook Edward Gal en Hans Peter Minderhoud willen niets zeggen. Zij verwijzen naar afspraken die hierover gemaakt zijn met Glock.

En dit is waar de eerste vraagtekens verschijnen. De beslissing leidt tot gefronste wenkbrauwen bij mensen binnen de paardensport.
“Het is een beetje een vreemde beslissing”, zegt bijvoorbeeld Iris Boelhouwer, directeur topsport van de KNHS tegenover de NOS. “Paardenkenners begrijpen hier niks van. Het is nogal wat. Een echte reden wordt niet gegeven.”

Hoezo zou een aflopend sponsorcontract de reden zijn voor de stap, zoals Glock meldt in haar verklaring? Ja, het sponsorcontract loopt inderdaad af. Maar het contract loopt voor zover bekend niet af in november 2024, maar pas medio 2025. Dus waarom wordt tussentijds opeens de stekker uit het lopende sponsorcontract getrokken? Niemand die het weet, en zij die het denken te weten zijn het met elkaar niet eens.

Edward Gal (links) en Hans Peter Minderhoud (rechts).

Totilas

Om de andere vraagtekens in dit verhaal te kunnen beantwoorden, is het noodzakelijk dat we een stapje teruggaan in de tijd: we gaan terug naar 2012. Dat is het jaar dat de Oostenrijkse ondernemer Gaston Glock contact legt met Gal en Minderhoud. Glock is rijk geworden met de fabricage van pistolen. De pistolen van Glock worden in Nederland onder andere gebruikt door de politie als dienstwapen.

In Oostenrijk heeft Gaston Glock met zijn geld inmiddels een groot paardencentrum gefinancierd: het Glock Horse Per­for­mance Center. Gaston Glock benadert de twee Nederlandse topruiters om te zien of zij iets zien in samenwerking. De reden daarvoor is eenvoudig. Met name Edward Gal heeft zich in de jaren daarvoor tijdens internationale dressuurwedstrijden laten zijn. Gal wordt in 2010 wereldkampioen op het paard Totilas.

Binnen de paardensport is Totilas in die tijd een regelrechte sensatie.
“Mensen hadden nog nooit zoiets gezien, dat een paard zo kon lopen”, aldus Gal tegen NOCNSF. “Overal waar we kwamen was het megadruk. Mensen wilden per se mij en Totilas zien. De mensen wilden zien of het echt zo speciaal was.”

De prestaties trekken vanzelfsprekend ook de aandacht van Gaston Glock. Het paardencentrum dat Glock in Oostenrijk gerealiseerd heeft, kost niet alleen veel geld. Via het fokken en trainen van toppaarden levert de paardensport ook miljoenen euro’s op. Zowel voor hengsten als voor hun sperma wordt heel veel geld betaald.

Voor een tophengst als Totilas wordt met gemak meer dan tien miljoen euro neergeteld. Bovendien is ook de handel in sperma erg lucratief. Ieder rietje sperma van zo’n hengst levert al snel tussen de 5.000 en 8.000 euro op. Het fokken van paarden is big business.

Terzijde: Om die reden wordt er door de internationale paardenwereld met bevreemding gekeken naar het besluit om de toppaarden uit Oosterbeek te castreren. Het is zoiets als het slachten van de kip met de gouden eieren.

Gal en Minderhoud behoren in die tijd niet alleen tot de wereldtop van dressuurruiters. Ze staan ook bekend om hun kwaliteiten in het trainen en ‘opleiden’ van jonge paarden. Dit zijn de mensen die Gaston Glock wil hebben om zijn paardenimperium tot nog grotere hoogte te laten stijgen.

Edward Gal en zijn partner Hans Peter Minderhoud gaan in 2012 graag met Gaston Glock in zee om in Nederland een dependance van het Glock Horse Per­for­mance Center neer te zetten.

Voor veel geld wordt in Oosterbeek een monumentale paardenboerderij opgekocht. De boerderij wordt gerenoveerd en uitgebreid met alle luxe faciliteiten die je kunt bedenken. Wanneer het paardencomplex gerealiseerd is bevat het een geklimatiseerde dressuurhal met een binnenbaan van 20 bij 60 meter. Vanzelfsprekend zijn er luxe paddocks voor 27 paarden, er is een kantoor, ruimte voor paardenverzorgers en een luxueus gastenverblijf voor potentiële paardenkopers.

Edward Gal en Hans Peter Minderhoud nemen samen met trainer Nicole Werner hun intrek op het luxueuze onderkomen in Oosterbeek. De samenwerking met Glock verloopt jarenlang soepel en zonder enige problemen.

De twee Nederlandse ruiters behalen in de jaren hierna grote successen bij internationale dressuurwedstrijden en tijdens de Olympische Spelen. Minderhoud haalt tijdens de Olympische Spelen van Peking een zilveren medaille met de dressuurploeg. Gal wint brons tijdens de Olympische Zomerspelen in Londen.

De namen van de paarden waarop die successen behaald werden, laat zien welke geldschieter eveneens verantwoordelijk is voor het succes: Glock’s Johnson, Glock’s Dream Boy, Glock’s Flirt en Glock’s Toto Jr.

In 2022 besluit Edward Gal een jaartje te stoppen met het rijden van wedstrijden. De twaalfvoudig Nederlands kampioen en voormalig Europees en wereldkampioen heeft een gebrek aan motivatie. Pas eind 2023 keert hij weer terug op wedstrijdniveau, al rijdt hij aanzienlijk minder wedstrijden dan voor zijn sabatical. Eind 2023 gebeurt echter ook iets anders dat waarschijnlijk een rol speelt in het besluit van de wapenfabrikant om te stoppen met het paardencentrum in Oosterbeek. Op 27 december 2023 overlijdt Gaston Glock op 94-jarige leeftijd.

Gaston Glock

Ondanks de populariteit van zijn pistolen, is Glock zelf iemand die tijdens zijn leven probeert om zoveel mogelijk buiten de schijnwerpers te blijven. De miljardair leidt tot aan zijn dood zoveel mogelijk een teruggetrokken bestaan op een landgoed aan een meer in Oostenrijk. Hij komt slechts zelden in het nieuws, maar als hij in het nieuws komt, dan is dat wel meteen spectaculair.

Zoals bijvoorbeeld aan het eind van de vorige eeuw, toen er een moordaanslag op Glock werd gepleegd. Gaston Glock heeft in de maanden ervoor ontdekt dat een van zijn zakenpartners hem voor miljoenen had besodemieterd. Wanneer Glock de zakenpartner confronteert met zijn ontdekking, huurt deze meteen een huurmoordenaar in om Gaston Glock te vermoorden.

De huurmoordenaar, een professioneel worstelaar, slaat Glock zeven keer op zijn hoofd met een rubberen hamer. Gaston Glock, 70 jaar inmiddels, vecht terug. Hij slaagt erin om zijn aanvaller bewusteloos te slaan.
Zowel de huurmoordenaar als de zakenpartner worden veroordeeld tot een jarenlange gevangenisstraf.

In 2008 wordt Gaston Glock getroffen door een beroerte. Hij wordt sindsdien verzorgd door verpleegster Kathrin Tschikof. Zelf ontkent Kathrin Tschikof overigens dat zij ooit als verpleegster voor Glock gezorgd heeft. Ze houdt vol dat ze elkaar ontmoet hebben in de wachtkamer van een dokterspraktijk.

Evengoed: Kathrin is 50 jaar jonger dan Glock, maar ondanks het kolossale leeftijdsverschil krijgen de twee eind 2008 een liefdesrelatie. Kathrin zou sindsdien de toegang van de familie tot de zieke magnaat hebben beperkt. Een van die mensen is Helga Glock: de echtgenote van Gaston Glock. Gaston sluit haar in 2010 buiten van hun landhuis in Oostenrijk. Zijn drie kinderen zijn inmiddels door hem ontslagen uit het familiebedrijf.

De onvermijdelijke rechtszaak die het gevolg is van de echtscheiding bestaat uit een enorme lading vuile was die buiten komt te hangen. “Glock Family Goes Down, Guns Blazing”, kopt bijvoorbeeld de Daily Beast met groot genoegen.

Een alinea uit het artikel:
“Wapens, geld, seks en verraad: zelden glimlachen de nieuwsgoden ons toe met zo’n liefdadigheid. Maar Helga Glock, ex-vrouw van Gaston Glock, heeft ons dat allemaal gegeven met een nieuwe rechtszaak.”

Peter Manown, een voormalige vice-president van Glock, verklaarde als getuige tijdens die rechtszaak: “Glock geeft geld uit aan minnaressen, aan huizen, aan seks, aan auto’s. Hij koopt mensen om. Hij is gewoon een slechterik.”

Kathrin Glock

Kathrin Glock – Gaston Glock en Kathrin Tschikof zijn inmiddels getrouwd – is sinds 2010 verantwoordelijk voor het Glock Horse Performance Center in Oostenrijk, en later ook van de vestiging in Oosterbeek. Vanaf 1 januari 2021 is zij voorzitter van de raad van toezicht van wapenfabrikant Glock. Na de dood van Gaston Glock is Kathrin de belangrijkste erfgename.

Speelt de dood van Gaston Glock een rol in het plotselinge besluit om te stoppen met het paardencentrum in Oosterbeek?
“Daar lijkt het wel op”, zegt dressuurruiter en NOS-commentator Laurens van Lieren tegen de NOS. “Het is een drastische koerswijziging. Vanaf de buitenkant denk je dan al snel aan zijn overlijden. Kathrin Glock bepaalt nu de koers.”

Op het paardenforum Bokt.nl wordt al snel de link gelegd tussen de inzet van Kathrin Glock als dierenrechtenactivist en de manier waarop paarden getraind worden. Kathrin Glock is een voorstander van dierenwelzijn en ze is veganiste. In Oostenrijk ondersteunt zij een groot aantal dierenwelzijnsorganisaties. Daar wordt zij in 2016 onderscheiden met de dierenwelzijnsprijs van het Oostenrijkse Ministerie van Volksgezondheid.

Speelt die hartstocht voor dierenwelzijn een rol in het plotselinge besluit om te stoppen met het paardencentrum in Oosterbeek? Het gaat er bij de omgang met paarden niet altijd even zachtzinnig aan toe.

Een korte zoektocht op Google laat een hele reeks aan incidenten zien waarbij bekende ruiters bestraft werden vanwege de manier waarop zij met hun paarden omgaan. De Britse dressuurrijdster Charlotte Dujardin wordt geschorst nadat een oude video opduikt waarop te zien is hoe ze een paard mishandelt. Eerder dit jaar wordt de Oostenrijkse ruiter Max Kühner in Duitsland aangeklaagd wegens mishandeling van een paard met een metalen stang. De Duitse teamcoach Kim Raisner wordt weggestuurd van de Olympische Spelen wegens dierenmishandeling.

Het kan natuurlijk dat zo’n incident ook in Oosterbeek heeft plaatsgevonden, maar vooralsnog is er geen enkel signaal dat er een voorval heeft plaatsgevonden dat de toorn van Kathrin Glock heeft gewekt. Zolang alle hoofdpersonen hun mond houden, zullen we waarschijnlijk nooit te weten komen wat er ten grondslag ligt aan het besluit om onmiddellijk de stekker uit het Glock Horse Per­for­mance Center in Oosterbeek te trekken.

Het is ook de vraag wat Edward Gal en Hans Peter Meinderhoud nu gaan doen. Hun belangrijkste paarden zijn zij kwijt, evenals hun riante paardenboerderij in Oosterbeek.

Laurens van Lieren: “Ik weet dat vooral Hans Peter nog enorm veel passie en ambitie heeft en nog steeds iedere dag met die paarden bezig is. Dat zal hij voorlopig nog niet opgeven. Ik verwacht dat hij zijn weg wel zal vinden en op een of andere manier wil hij sowieso wel door. Maar het is een enorme klap voor de paardensport in Nederland.”