ARNHEM – Er moeten komende jaren duizenden nieuwe woningen bijkomen in Arnhem. Maar over hoeveel woningen hebben we het precies? En waar moeten die nieuwe woningen komen? Onder het motto ‘Het Heilig Getal’ werd deze week bij architectuurcentrum CASA gekeken hoe het staat met de bouwambities in de stad.
(Door: Patrick Arink)
Om de wooncrisis op te lossen, zal er komende jaren veel gebouwd moeten worden. Arnhem staat voor een enorme opgave. Tot 2030 moeten er in de stad 7.500 nieuwe woningen bijkomen. De ambitie is dat er in 2040 in totaal nieuwe woonruimte is voor zo’n 16.000 extra huishoudens.
Al die nieuwe woningen zijn niet alleen nodig om het huidige woningtekort het hoofd te bieden.
“De samenleving verandert”, aldus Kirsten van Rijen van de gemeente Arnhem. “We krijgen steeds meer 1- en 2-persoonshuishoudens. Daardoor hebben we meer woningen nodig voor hetzelfde aantal mensen. Bovendien groeit de bevolking van Arnhem door naar 170.000 inwoners.”
En dus moet er gebouwd worden. Op dit moment worden nieuwe woningen vooral gerealiseerd in Schuytgraaf.
Van Rijen: “In Schuytgraaf komen nog 1.600 woningen. Vrijwel alle velden zijn in uitvoering. De gemeenteraad heeft afgelopen week haar goedkeuring gegeven aan de plannen voor de laatste velden. Wanneer deze plannen zijn uitgevoerd, is Schuytgraaf af.”
Van uitbreiden naar inbreiden
De vraag dient zich dus aan waar de rest van de 16.000 huizen moeten komen die Arnhem wil bouwen. Ruimte voor een nieuwe wijk met de omvang van Schuytgraaf is in Arnhem niet te vinden.
In plaats van uitbreiden kiest Arnhem de komende jaren voor inbreiden. Verspreid door de stad zijn voldoende plekken waar ruimte is om nieuwe woonbuurten te realiseren.
“Dan kun je bijvoorbeeld denken aan Spoorzone Oost”, vertelt Kirsten van Rijen.
Delen van het oude industriegebied rond de Westervoortsedijk werden afgelopen jaren al getransformeerd tot woonwijk. Als het aan de gemeente ligt, blijft het daar niet bij.
“Neem bijvoorbeeld het spooremplacement. Het is een parkeerplaats voor treinen, maar eigenlijk wil je zoiets niet zo dicht bij het centrum van de stad. Je wilt de verschillende woonwijken aan elkaar hechten.”
AKZO-terrein
Willen is één. Kunnen is twee. Want de praktijk is weerbarstig. Johan Blokland van OpZoom Architecten weet er alles van. OpZoom Architecten maakte een plan voor het Gashouderskwartier. Aan de Westervoortsedijk komt een nieuwe woonwijk met een variatie aan woningen in industriële sfeer.
Blokland: “We zijn er al tien jaar mee bezig. Het begon als Kadekwartier, daarna heette het Fluvium en nu dus Gashouderskwartier. De plannen hebben veel vertraging opgelopen door verzet van een recyclebedrijf.”
Maar dat de ontwikkeling van nieuwe plannen in Arnhem niet altijd traag verloopt, blijkt uit een ander plan waar OpZoom Architecten aan werkt: de transformatie van het oude AKZO-terrein tot Zijdekwartier.
“We zijn twee jaar geleden begonnen en op dit moment werken we aan het bestemmingsplan”, vertelt Blokland.
Op tafel ligt een ambitieus plan met zowel grondgebonden woningen als hoogbouw.
Johan Blokland: “We hebben een plan gemaakt dat past bij de omliggende bebouwing. Bij Plattenburg is de bebouwing laag en vind je kleine straten met veel groen ertussen. Aan de kant van de Velperweg, bij High Park en de Akzo-toren is de bebouwing hoger. Het hoogste gebouw wordt zestig meter.”
Wat opvalt aan het plan is dat er veel plek is voor groen. Niet alleen krijgen de woningen groene daken, maar ook op straatniveau is er veel groen. Dit wordt gerealiseerd doordat auto’s gestald worden in een parkeergebouw.
Blokland nuchter: “Mensen wonen aan het groen en niet aan een parkeerplaats.”
Wat verder opvalt aan het plan is dat het voldoet aan de wens van de gemeente Arnhem om verschillende woonbuurten met elkaar te verbinden.
“Het AKZO-terrein was altijd een gesloten perceel met maar één entree aan de Velperweg. We willen het gebied ontsluiten, waardoor er ook meer verbinding is met Presikhaaf. Arnhem heeft door de Nederrijn en de stuwwal altijd een sterke oost-westverbinding gehad. Door dit plan wordt ook de noord-zuidverbinding verbeterd”, aldus Blokland.
Coehoorn
Plannen voor een andere noord-zuidlijn in de stad waren er twintig jaar geleden ook al. Ten tijde van de Rijnboogplannen zou het Coehoorngebied ontwikkeld worden tot een kantorenwijk met daarin een logische noord-zuidverbinding voor voetgangers tussen het station en de Nederrijn. De plannen zijn nooit van de grond gekomen, maar met het plan Kiek Duirdan! voor het Coehoorngebied, wordt die verbinding nu alsnog gerealiseerd.
De tender voor de bouw van Plot 3 in het Coehoorngebied werd afgelopen week gewonnen door Schipper Bosch en TeamV Architectuur. Het plan bestaat een woongebouw rond een groene binnenplaats, waaraan culturele en commerciële functies komen te liggen. In totaal komen er 45 woningen.
Aan het Nieuwe Plein komen er 22 vrije sectorappartementen en 11 sociale huurwoningen. Aan de kant van Coehoorn Park komen er vijf atelierwoningen, drie woon-werk woningen van verschillende groottes, drie appartementen en een maisonnette. Er wordt gebouwd in een combinatie van hout en steen.
“Hout naar het park op de binnenplaats toe. Steen naar de stad toe”, aldus architect Jeroen van Schooten van TeamV.
Wat opvalt aan het plan is dat de bebouwing aan de kant van het Nieuwe Plein hoger is dan de naastgelegen Du Soleilflat.
Van Schooten: “Vanwege de Du Soleilflat hebben we de bebouwing aan de achterkant zo laag mogelijk gehouden. Aan de kant van het Nieuwe Plein is ruimte om de hoogte in te gaan. Die hoogteverschillen maken een stad interessant.”
Versnelling
Wethouder Cathelijne Bouwkmap (GroenLinks) van Stedelijke Ontwikkeling is tevreden over de woningbouwplannen.
“Er wordt hard gewerkt en er gebeurt heel veel. Arnhem heeft de naam dat het een stad is van nuilers, maar ondertussen gebeurt er wel van alles.”
Arnhem staat voor de opgave om het tempo van de woningbouw de komende jaren flink te versnellen.
Bouwkamp: “Deze week tekenen we met partners in de stad een stadsakkoord om die versnelling mogelijk te maken. We moeten verantwoordelijkheid nemen, maar dat moeten we wel op een Arnhemse manier doen. Dus niet bouwen, bouwen, bouwen, maar juist ook letten op leefbaarheid en groen.”
Over dat laatste gaat de volgende CASA-bijeenkomst op dinsdag 22 maart. Onder het motto ‘Heilige Grond’ wordt dan de vraag gesteld of we in de stad geen groen moeten opofferen om aan de woningbehoefte in de stad te voldoen.
Hieronder: De CASA-avond werd afgesloten met een donderpreek door stadsdichter Jesse Laport.
