ARNHEM – In december vorig jaar besloot de gemeenteraad om het Stadstheater voor 73 miljoen euro te renoveren en vernieuwen. De raad stelde als voorwaarde dat de kosten niet boven dat bedrag uitkomen. Het lijkt er echter op dat de plannen duurder uitvallen. De realisatie van de plannen staat in dat geval op losse schroeven.
(Door: Patrick Arink)
Er wordt al vanaf 2015 gesproken over de plannen voor wat in het stadhuis de ‘Lauwersgrachtalliantie‘ heet. Het idee is dat het Stadstheater grondig gerenoveerd wordt en dat ook de Rijksgezelschappen Oostpool en Introdans hun onderkomen krijgen in het nieuwe gebouw.
Een eerste plan van toenmalig wethouder Elfrink (SP) werd in 2016 al van tafel gehaald nog voor de gemeenteraad zich erover kon uitspreken. In de begroting van dit eerste plan zat een financieel gat van 15 miljoen euro waarvoor geen dekking was.
Achter de schermen werd echter doorgeplusd en gemind en eind vorig jaar lag er een raadsvoorstel dat financieel beter onderbouwd was.
Met een totale begroting van 83 miljoen euro was de investering bijna twee keer zo hoog als het eerste plan uit 2016.
“Een opmerkelijke investering, midden in de coronacrisis”, constateerde de Volkskrant met gevoel voor understatement.
Ook de gemeenteraad vond 83 miljoen iets teveel van het goede. De raad stemde vóór het raadsvoorstel op voorwaarde dat de plannen versoberd werden. Dat moet een besparing opleveren van 10 miljoen euro. De totale kosten komen daarmee uit op 73 miljoen euro.
Prijsstijging bouwmaterialen
Het lijkt er echter op dat de plannen eerder duurder uitpakken dan goedkoper. De prijs van bouwmaterialen is afgelopen jaar fors gestegen. Materialen als staal, hout en isolatie zijn meer dan 30 procent duurder dan een jaar geleden.
Volgens ABN AMRO wordt de prijsstijging veroorzaakt door een combinatie van factoren. De coronacrisis speelt een rol, de vraag naar hout is toegenomen en door economisch herstel is er een hogere vraag naar bouwmateriaal.
Volgens ABN AMRO ziet het er niet naar uit dat de prijzen op korte termijn gaan dalen.
Dat is slecht nieuws voor de gemeente Arnhem met de plannen voor het vernieuwde stadstheater. Bronnen binnen het stadhuis melden dat de plannen hierdoor fors duurder kunnen uitpakken. Bedragen tot 20 miljoen worden genoemd.
De gemeente Arnhem houdt desgevraagd haar mond. Een woordvoerder van de gemeente zegt dat ze het verhaal niet kan bevestigen. De gemeente zegt wel dat er binnenkort meer informatie naar buiten komt.
Bij de behandeling van het raadsvoorstel in december 2020 zegde toenmalig wethouder Hans de Vroome (D66) toe dat hij de gemeenteraad ieder half jaar zou informeren over de voortgang.
We zijn inmiddels negen maanden verder en informatie over de plannen is er sinds december 2020 niet meer naar buiten gekomen.
Geld van de provincie
Los van hogere kosten voor bouwmaterialen is er nog de 10 miljoen euro provinciegeld waar de gemeente Arnhem op rekent. De provincie Gelderland heeft nog steeds niet toegezegd hoeveel zij wil meebetalen aan de plannen.
Tien miljoen euro provinciegeld is voor de gemeenteraad een harde voorwaarde om de plannen te realiseren. Zonder aanzienlijke bijdrage vanuit de provincie, worden de plannen te duur voor de gemeente Arnhem.
De signalen vanuit Provinciale Staten zijn echter niet gunstig. Volgens Gerhard Bos, fractievoorzitter van het CDA in Provinciale Staten, is er geen sprake van dat de provincie Gelderland 10 miljoen euro bij gaat dragen aan de “grote woeste plannen” van de gemeente Arnhem.
“Wij denken aan aanmerkelijk andere bedragen”, zei hij begin dit jaar. “Een pand restaureren: prima! Maar als het gaat om grotere plannen? Dat kunnen wij als provincie niet allemaal gaan doen.”
Extra kosten
Naast mogelijk hogere bouwkosten en onzekerheid over de bijdrage van de provincie, zijn er nog extra kosten. In het raadsvoorstel, waarover de gemeenteraad zich vorig jaar uitsprak, vallen een aantal posten op die zijn opengelaten, of die te laag zijn ingeschat.
Zo is er in de financiële dekking bijvoorbeeld een bedrag van 1 miljoen euro opgenomen voor asbestsanering. Dat bedrag lijkt onrealistisch laag. De schouwburg is in de jaren vijftig en zestig meermalen verbouwd. Juist in die periode werd veel asbest gebruikt.
Bij de verbouwing van vergelijkbare panden afgelopen jaren in Arnhem bleek dat de kosten voor asbestsanering heel hoog kunnen oplopen. Bij de verbouwing van Musis was de gemeente Arnhem 2,3 miljoen euro kwijt aan het verwijderen van asbest. Asbestsanering bij de verbouwing van het provinciehuis leidde tot een kostenpost van ruim 6 miljoen euro.
Opmerkelijk is ook het bedrag van 0 euro in het raadsvoorstel dat genoemd staat onder het kopje ‘Frictiekosten tijdelijke huisvesting tijdens verbouwing‘.
In het raadsvoorstel wordt gemeld dat dit bedrag later in overleg met het Stadstheater nog moet worden ingevuld. Ook die kosten komen bovenop de begroting van 73 miljoen.
Kortom
Kortom: alles bij elkaar ziet het er niet goed uit voor een snelle realisatie van de plannen met het Stadstheater. Alle signalen wijzen erop dat de kosten boven de piketpaaltjes uitkomen die de gemeenteraad heeft gesteld.
Wanneer de plannen inderdaad duurder worden dan begroot, dan zal er geen meerderheid meer zijn in de gemeenteraad die de plannen steunt.
“Die 73 miljoen was al echt op het randje”, klinkt het in de wandelgangen van het stadhuis. “Als het duurder wordt, zullen we een ander plan moeten bedenken.”
