ARNHEM – Je herkent de foto bovenaan dit artikel waarschijnlijk meteen: dat is Arnhem Centraal. Tenminste, dat lijkt zo in eerste instantie. Maar meteen daarna voel je dat er iets niet klopt. Is dit wel het station? Nou, nee. Het is een vliegveld terminal uit de VS.
(Door: Patrick Arink)
In New York staat al zestig jaar een vliegveld terminal die verdacht veel lijkt op de stationshal van Arnhem Centraal. De vliegveld terminal werd in 1962 geopend als vertrekhal van vliegtuigmaatschappij TWA en was tot 2001 als zodanig in gebruik. Tegenwoordig doet de vliegveldhal dienst als hotel.
Als je oude foto’s ziet van de vliegveld terminal, zie je meteen de overeenkomsten met Arnhem Centraal. Welvend beton, draaiende trappen, buigende vloeren en schuine muren. Die kennen we in Arnhem wel! De stationshal van Arnhem Centraal staat bekend als een futuristisch stukje architectuur.
Maar zo futuristisch is het station in Arnhem dus helemaal niet. Het is gewoon een eigentijdse kopie van een gebouw dat maar liefst zestig jaar geleden al ontworpen werd.
Plagiaat
Architect Ben van Berkel loopt er niet mee te koop, maar tegelijkertijd heeft hij er ook geen geheim van gemaakt dat hij zich bij zijn ontwerp heeft laten inspireren door de Amerikaanse vliegveld terminal.
Het is overigens niet voor het eerst dat Van Berkel zich door anderen laat inspireren. De Erasmusbrug in Rotterdam, die ook door Van Berkel is ontworpen, lijkt wel heel veel op een brug in Sevilla van de Spaanse architect Calatrava. Die beschuldigde Van Berkel meteen van plagiaat.
Die vliegveld terminal was in de jaren zestig overigens wél baanbrekend. De wereldberoemde architect Eero Saarinen ontwierp de welvende hal zonder grote problemen.
“En er kwam geen computer aan te pas bij dit spectaculaire gebouw”, schreef NRC in 2017. “Vooral het interieur draait, buigt en wervelt net zo verbluffend als dat van de stationshal in Arnhem.”
Hoeveel de twee gebouwen op elkaar lijken, is op oude foto’s van de terminal goed te zien. Hieronder vind je een selectie.