ARNHEM – De gemeente Arnhem zet noodgedwongen een streep door haar ambities om op korte termijn duizenden nieuwe woningen te bouwen. Door het overvolle stroomnet is dat niet mogelijk.
“Zelfs voor 2025 weten we nog niet zeker of alle woningbouwprojecten in Arnhem door kunnen gaan.”
(Door: Patrick Arink)
In een uitgebreide brief aan de gemeenteraad geven wethouders Nermina Kundic (D66) en Cathelijne Bouwkamp (GroenLinks) tekst en uitleg over de gevolgen van het overvolle stroomnet voor de ambities van de gemeente voor de komende jaren.
De brief komt vier dagen na een artikel in de Arnhemsche Courant over het overvolle stroomnet in Arnhem: Overvol stroomnet hindert woningbouw in Arnhem. En het wordt nog veel erger!
In de raadsbrief worden de conclusies uit dat artikel bevestigd:
“Door de netcongestie zijn er geen uitbreidingen mogelijk voor grootverbruikersaansluitingen”, schrijft de gemeente. “Grootschalige nieuwbouw op plekken waar nog geen gecontracteerd vermogen is, is niet meer mogelijk. Dit speelt al in Arnhem bij bedrijven die zich willen vestigen en scholen die nieuw willen bouwen.”
“Dit jaar kan geplande woningbouw nog doorgaan. Voor 2025 wordt nu berekend wat er precies kan. Zelfs voor 2025 weten we nog niet zeker of alle woningbouwprojecten in Arnhem door kunnen gaan. De impact van netcongestie op onze stad is zeer groot en langdurig.”
Liander heeft laten weten dat er in ieder geval tot en met 2029 geen nieuwe aansluitingen meer bij komen voor grote bouwprojecten en voor het bedrijfsleven. Daarvoor moet eerst de capaciteit van het elektriciteitsnet (fors) uitgebreid worden.
Arnhem heeft torenhoge ambities met betrekking tot woningbouw. Alleen al in Rijnpark wil de gemeente voor 2030 meer dan 5.000 woningen realiseren. Door de problemen met het stroomnet kan die ambitie hoogstwaarschijnlijk pas in de periode na 2030 gerealiseerd worden.
Overigens hoeven niet alle nieuwbouwprojecten in de ijskast. Projecten die voor 17 november 2022 al zijn aangemeld bij Liander, worden wel uitgevoerd. Zo laat projectontwikkelaar KondorWessels Projecten desgevraagd weten dat zij ervan uitgaan dat het aansluiten van de nieuwe woningen in Stadsblokken-Meinerswijk geen probleem lijkt.
Dieselaggregaten
Hoe groot de problemen in Arnhem zijn met het overvolle stroomnet, blijkt uit het voorbeeld dat gegeven wordt over de tijdelijke woningen die nu gerealiseerd worden op het Merwedeterrein:
“Door schaarste aan technisch personeel en materialen bij Liander zorgt dit er bij de verplaatsbare huizen die we op het Merwedeterrein realiseren voor dat de huizen straks na oplevering ruim zes maanden zonder aansluiting zitten. Deze periode wordt overbrugd met een tijdelijke lokale oplossing.”
Welke oplossing dit is, wordt niet toegelicht. Waarschijnlijk wordt gekozen voor het plaatsen van dieselaggregaten om de huizen van elektriciteit te voorzien. Afgelopen jaar werd deze noodoplossing ook gebruikt bij 77 klimaatbewuste nieuwbouwwoningen in Nijmegen.
Somber toekomstbeeld
Niet alleen de woningbouw en het bedrijfsleven in Arnhem worden getroffen door de gevolgen van het overvolle stroomnet. De raadsbrief schetst een somber beeld van de andere gevolgen die de stad de komende jaren te wachten staat als gevolg van de netcongestie.
– Het trolleynetwerk kan de komende jaren niet worden uitgebreid naar buurtgemeenten zoals de bedoeling was.
– Bedrijven, scholen en maatschappelijke voorzieningen kunnen tot en met 2030 niet worden voorzien van een nieuwe aansluiting.
– Grote zonnedaken kunnen alleen gerealiseerd worden als het eigen verbruik groter is dan de piekopwek.
– Uitbreiding van walstroom aan de Rijnkade is alleen mogelijk met “een toekomstbestendige lokale oplossing”.
Voor particulieren verandert er de komende jaren nog niets. Maar ook daar dreigt het overvolle stroomnet voor problemen te zorgen.
“Voor individuele huishoudens en kleine bedrijven is op dit moment nog wel transportcapaciteit beschikbaar voor een nieuwe aansluiting. Al hebben zij door schaarste aan technisch personeel en materieel soms ook flinke wachttijden. Zonder acute aanvullende maatregelen en flexibeler gebruik van het net door verbruikers, zal ook voor kleinverbruikeraansluitingen vanaf 2026 geen ruimte meer zijn op het net.”
Tijdelijk afgesloten
Minister Rob Jetten van Klimaat en Energie liet de Tweede Kamer afgelopen maandag weten dat hij alles op alles zet om de problemen met netcongestie op te lossen. Toch verwacht hij dat Nederland daar tot ongeveer 2035 last van ondervindt.
De problemen met het stroomnet kennen drie oorzaken.
Allereerst is de vraag naar elektriciteit meer toegenomen dan door de netbeheerders was voorzien. Grootschalige nieuwbouw is daar een van de oorzaken van, maar ook de transitie van de industrie en de glastuinbouw van gas naar elektriciteit speelt een rol. Daarnaast is meer stroom nodig door de toename van warmtepompen en elektrische auto’s.
De tweede oorzaak komt door het terugleveren van stroom aan het elektriciteitsnet via zonnepanelen. Op zonnige dagen levert die teruglevering voor piekmomenten op een stroomnet dat al weinig ruimte heeft.
De derde oorzaak is gelegen in het tekort aan personeel. Minister Jetten schat in dat er ongeveer 28.000 man éxtra personeel nodig is om alle noodzakelijke uitbreidingen aan het elektriciteitsnet mogelijk te maken. Op dit moment zijn die 28.000 mensen nog niet gevonden.
Door het overvolle stroomnet zullen ook particuliere huishoudens daar de gevolgen van ondervinden. Minister Jetten waarschuwde deze week nog dat honderdduizenden Nederlandse huishoudens zich erop moeten voorbereiden dat zij ook bij normaal gebruik tijdelijk afgesloten kunnen worden van stroom vanwege het overvolle elektriciteitsnet.
