ARNHEM – Politiek draait om het nemen van beslissingen op basis van argumenten. Wil je steun krijgen voor je voorstellen, dan helpt het wanneer je goede argumenten in handen hebt. In de Arnhemse politiek van dit moment worden echter regelmatig foute frames gebruikt om politieke voorstellen door de gemeenteraad te loodsen. In dit stuk drie voorbeelden van foute frames.
Politieke frames zijn zo oud als de politiek zelf. Framing zorgt ervoor dat je dingen vanuit een bepaald perspectief bekijkt. Het is een instrument dat in de politiek gebruikt wordt om anderen te overtuigen. Politieke frames zijn per definitie gekleurd en geven nooit een objectief beeld van de werkelijkheid.
Waar het in Arnhem mis gaat, is dat er in de politiek frames gebruikt worden die feitelijk onwaar zijn. En om het nog wat erger te maken: niet veel mensen hebben dat door, want ook dat is een kenmerk van framing: ze zijn vaak slim geformuleerd.
Hieronder drie voorbeelden van foute frames die regelmatig terugkomen in de Arnhemse politiek.
“Om aan de woningbouwopgave te voldoen, moeten er tot 2040 zo’n 16.000 nieuwe woningen in Arnhem worden gebouwd.”
Het is een frame dat zo’n beetje in ieder debat over woningbouw in de gemeenteraad opduikt: Arnhem moet 16.000 nieuwe woningen bouwen. Het was één van de zwaarwegende argumenten in het debat om de Wvg op te leggen op de Schaapsdrift. Arnhem kan niet meer uitbreiden dus om die 16.000 woningen die nodig zijn te bouwen, zullen we andere keuzes moeten maken en dat betekent inbreiden in de bestaande stad: we slopen een deel van de buurt om er meer woningen voor in de plaats te zetten, want we hebben een enorme woningbouwopgave.
Het klinkt logisch en redelijk. Maar je hoeft niet eens heel erg je best te doen om aan te tonen dat het onzin is.
Allereerst is er het aantal van 16.000 woningen. Het is een aanname, maar het is op zich een redelijke aanname. Dus over het aantal woningen dat Arnhem tot 2040 nodig heeft is eigenlijk geen discussie.
Waar het mis gaat, is dat er met dit foute frame gesuggereerd wordt dat er in Arnhem plek gevonden moet worden om tot 2040 al die 16.000 woningen te bouwen. En dat klopt niet. Op dit moment liggen er al concrete bouwplannen voor meer dan de helft van de benodigde woningen.
Het Cobercokwartier, Stadsblokken-Meinerswijk, het Akzo-terrein, het afbouwen van Schuytgraaf, de vernieuwing van Kronenburg en nog een hele rits andere concrete plannen zorgen ervoor dat er de komende 18 jaar hooguit nog plannen nodig zijn voor 8.000 woningen en niet voor 16.000 woningen zoals steeds geframed wordt.
Een andere reden waarom het frame niet klopt is dat er tot 2040 weliswaar 16.000 woningen gerealiseerd moeten worden, maar dit betekent niet dat al die woningen als nieuwbouw gebouwd moeten worden. Arnhem heeft de afgelopen jaren ook duizenden woningen gerealiseerd in oude kantoorpanden, via woningsplitsing en via andere vormen van transformatie. 16.000 nieuwe woningen realiseren is iets anders dan 16.000 nieuwe woningen bouwen.
Het correcte frame is dus: Arnhem moet tot 2040 nog plannen maken om ongeveer 8.000 woningen te realiseren.
“Dit voorstel kan niet vanwege groen, klimaat en biodiversiteit.”
Het is een fout frame dat afgelopen maand nog gebruikt werd door de coalitie om de aanleg van een ontsluitingsweg in Schuytgraaf af te serveren. Groen, klimaat en biodiversiteit worden als een troef boer opgegooid om plannen weg te stemmen.
De kwestie in Schuytgraaf toont goed aan dat het groen-argument alleen gebruikt wordt wanneer het de coalitiepartijen uitkomt. Het is natuurlijk raar om wél een nieuwe woonwijk te bouwen zonder dat groen, klimaat en biodiversiteit een argument zijn om de wijk niet aan te leggen. Als groen, klimaat en biodiversiteit zo belangrijk zijn: bouw die wijk dan niet!
Maar dat wordt niet gezegd. Groen als troef boer wordt alleen opgegooid wanneer wordt voorgesteld om ook een weggetje van hooguit honderd meter lengte in de nieuw te bouwen wijk aan te leggen.
Die willekeur is niet toevallig. De coalitiepartijen gebruiken het groen-argument om onderdelen van een voorstel dat ze niet aanstaat weg te wapperen. Het is afgelopen jaar ook bij andere beslissingen in de gemeenteraad op deze manier gebruikt.
Met name GroenLinks heeft er een handje van om groen, klimaat en biodiversiteit als fout frame in te zetten. ‘Zwakkere’ coalitiepartijen in de raad zoals Arnhem Centraal, PvdA en Volt slikken het frame iedere keer weer als zoete koek.
Het vervelende van het groen-argument is dat je als raadslid altijd in het nadeel bent wanneer je er tegen ageert. Want hoe kun je nou tegen meer groen zijn???
“We willen meer betrokkenheid van Arnhemmers bij de gemeentepolitiek.”
Het is een zin uit het coalitieakkoord. Je kunt het bovendien horen van alle raadsleden en alle wethouders. Burgerparticipatie! Betrokkenheid! Burgers die zich laten horen! Dát is wat wij willen!
Politici mogen dat nog zo vaak zeggen: het is een fout frame, want de praktijk is dat de Arnhemse politiek in meerderheid totaal geen boodschap heeft aan de mening van inwoners van Arnhem. De lijst met voorbeelden is eindeloos lang. Een kleine greep.
Een uitgebreid burgerparticipatietraject bij het Gele Rijdersplein werd door de gemeenteraad terzijde geschoven om te stemmen voor iets heel anders. Bewoners van de Schaapsdrift kregen eerst te maken met de Wvg die op hun woningen werd gelegd en pas daarna meldde de gemeente dat zij een participatietraject wil starten. Om vervolgens verbaasd te zijn dat bewoners niet wilden meepraten over mogelijke sloop van hun woning.
Bij plannen voor De Grote Enk bij het Akzoterrein, lekte een brief uit waarbij de participatie “een hobbel” werd genoemd. En de eerder genoemde ontsluitingsweg die door bewoners van Schuytgraaf werd voorgesteld, werd door de coalitie met het foute groen-frame als argument in de prullenmand gegooid.
Zijn er dan ook nog voorbeelden van participatie die wel goed gaat? Nou nee. Die zijn er bijna niet. Er is alleen de Wijkgroenagenda die in de wijken wordt uitgerold. En dat is het dan.
Dus die betrokkenheid bij de gemeentepolitiek die de raadsleden zeggen na te streven? Die geldt vooralsnog alleen wanneer bewoners precies hetzelfde willen als de gemeenteraad.
Op 11 januari organiseert de gemeente Arnhem een bijeenkomst waarin de vraag centraal staat hoe de stad en de politiek weer dichter bij elkaar kunnen worden gebracht.
“Het gemeentebestuur wil aan de slag om het vertrouwen van Arnhemmers in de politiek te herstellen.”
Het zou enorm helpen wanneer het stadsbestuur inziet dat het daarvoor nodig is dat zij haar eigen gedrag verandert. Bijvoorbeeld door eerlijk te zijn en foute frames voortaan achterwege te laten.
Patrick Arink
Arnhemsche Courant
