ARNHEM – Groen licht voor Stadsblokken-Meinerswijk, het uitrollen van de Arnhem Oost Aanpak en een streep door de plannen met Spoorzone Arnhem Oost. Dat zijn een aantal nieuwsonderwerpen die we komend jaar in Arnhem kunnen verwachten.
(Door: Patrick Arink)
Dingen lopen altijd anders dan je denkt en helemaal zeker is er eigenlijk nooit iets. Maar met die disclaimer in het achterhoofd is voor een groot aantal onderwerpen nu al duidelijk hoe zij in 2023 het nieuws in de stad zullen domineren. Een klein overzicht.
Stadsblokken-Meinerswijk
Het referendum over de plannen voor Stadsblokken-Meinerswijk is inmiddels meer dan vijf jaar oud. In 2017 sprak een ruime meerderheid van de Arnhemse kiezers zich uit voor het ontwikkelen van het uiterwaardengebied aan de zuidoever van de Nederrijn.
De Stadsblokken en Meinerswijk worden ontwikkeld tot natuur- en recreatiegebied, terwijl tegelijkertijd de waterveiligheid vergroot wordt. De kosten van die ontwikkeling wordt betaald met de bouw van 430 woningen.
Ondanks de positieve uitslag van het referendum in 2017, is er nog altijd niet begonnen met de uitvoering. Dit jaar gaat het er dan naar alle waarschijnlijkheid eindelijk van komen. Tegenstanders van de plannen hebben zich met hand en tand verzet. Hun laatste strohalm is de Raad van State.
De Raad van State heeft afgelopen jaar in meerdere sessies alle bezwaren van de tegenstanders gehoord. In een onafhankelijk onderzoek dat de Raad van State liet instellen, werden al die bezwaren ontkracht. De kans is dus levensgroot dat de Raad van State begin dit jaar oordeelt dat de plannen uitgevoerd kunnen worden. Projectontwikkelaar Kondor Wessels Projecten zal direct aan de slag gaan, vooral met het saneren van het gebied.
Arnhem Oost Aanpak
Vijftien jaar geleden was er de Vogelaar-aanpak, waarbij geïnvesteerd werd in kwetsbare wijken in Nederland. Nu is er het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Afgelopen jaar werd bekend dat Arnhem uit dat programma miljoenen krijgt om de leefbaarheid in de Geitenkamp, Het Broek, Klarendal, Presihaaf en Malburgen te verbeteren.
Los van de bijdrage vanuit het Rijk heeft de gemeente Arnhem in haar begroting ruim geld vrijgemaakt om in de vijf wijken aan de slag te gaan. Problemen op het gebied van onderwijs, armoede, gezondheid, werk, wonen en veiligheid moeten verholpen en verminderd worden. De Arnhem Oost Aanpak zal vanaf dit jaar uitgerold worden. Dat zal gebeuren onder de nieuwe naam Nationaal Programma Arnhem Oost, want we mogen het een nationaal programma noemen.
Leuk detail: de Arnhem Oost Aanpak valt mede onder verantwoordelijkheid van wethouder Mark Lauriks (PvdA). Lauriks was tot vorig jaar de rechterhand van burgemeester Marcouch. In die rol heeft Lauriks de plannen voor een groot deel ontwikkeld en gelobbyd in Den Haag voor Rijkssteun. Als wethouder mag hij nu, samen met collega’s Cathelijne Bouwkamp en burgemeester Marcouch, een begin maken met de uitvoering.
Woningbouw stokt nog een jaartje
De wooncrisis is enorm. De behoefte aan (betaalbare) woningen in Arnhem is gigantisch. Je zou verwachten dat er om die reden in 2023 massaal huizen gebouwd worden in Arnhem. Nu al is echter duidelijk dat er komend jaar in Arnhem slechts weinig woningen bijgebouwd worden.
Tussen 2018 en 2021 werden er in Arnhem gemiddeld 1.100 woningen per jaar gebouwd. Afgelopen jaar daalde dat tot de helft: 564 woningen. Voor komend jaar zal het aantal nieuwe woningen ook ergens rond dat aantal uitkomen.
Maar: de gemeente Arnhem verwacht dat het aantal nieuwe woningen na 2023 in rap tempo weer zal stijgen. Dan worden grote projecten zoals de Melkfabriek, Coehoorn en het Gashouderskwartier opgeleverd.
Politieke crisis
Je hoeft geen visionair te zijn om te voorspellen dat de coalitie dit jaar haar eerste politieke crisis zal meemaken. Politiek in Arnhem is altijd explosief. Het zit in de genen van de gemeenteraad.
De nieuwe coalitie van GroenLinks, D66, Arnhem Centraal, PvdA, PvdD en Volt hield elkaar in 2022 innig vast. De ‘donkergroene coalitie’ opereerde regelmatig als één blok, mede dankzij het intensieve coalitieoverleg waarin probleemonderwerpen vooraf al werden afgekaart.
Maar er lopen twee breuklijnen door de coalitie die komend jaar meer zichtbaar zullen worden. Aan de ene kant is er het groene blok van GroenLinks en Partij voor de Dieren, die groener zijn dan de andere vier partijen in de coalitie. Iedereen is voor vergroening, maar waar de grens ligt wat redelijk en realiseerbaar is verschilt. Dat zal gaan schuren.
De andere breuklijn loopt tussen GroenLinks en D66 aan de ene kant en de vier andere partijen aan de andere kant. GroenLinks en D66 vormen als de twee grootste partijen in de coalitie het motorblok. De andere vier partijen hadden afgelopen jaar niet zo heel veel in de melk te brokkelen. Ook dat zal gaan schuren.
Ergens zal dat schuren leiden tot crisis, intensief coalitieoverleg of niet. Over welk onderwerp? Het kan van alles zijn.
Spoorzone Arnhem Oost
In 2021 werden met veel bombarie plannen gepresenteerd om in Spoorzone Arnhem Oost 11.000 woningen te realiseren. Op de plek waar de meeste woningen bedacht zijn, ligt echter een spooremplacement van de NS.
Dat spooremplacement moet weg, maar het probleem is: de NS en ProRail willen alleen weg als ergens anders in Oost-Nederland een andere plek gevonden wordt om dat spooremplacement naar toe te verhuizen.
Op dit moment wordt door de provincie Gelderland onderzoek gedaan naar een alternatieve locatie. Dat onderzoek zou afgelopen maand al afgerond zijn. Dat het onderzoek nog steeds loopt, is een teken dat die alternatieve locatie niet gevonden is. Geen wonder: waarschijnlijk is er geen enkele gemeente in Gelderland te vinden die enthousiast wordt van het ruimtebeslag van een enorm spooremplacement zonder economische waarde.
Ergens in de komende maanden wordt waarschijnlijk geconcludeerd dat het spooremplacement in Arnhem Oost blijft waar het nu is. Dat zal betekenen dat alle plannen voor Spoorzone Arnhem Oost linea recta de prullenbak in kunnen.
Probleemdossier Schaapsdrift
En dan is er nog het probleemdossier Schaapsdrift. Wethouders en raadsleden zullen het niet snel toegeven, maar duidelijk is dat niemand blij is met het opleggen van de Wvg op de buurt. Dat de buurt ontwikkeld moet worden: daarover is iedereen het eens. Of het opleggen van de Wvg het juiste instrument is, is een vraag waar het stadsbestuur mee worstelt.
Bewoners van de Schaapsdrift zetten hun hakken in het zand. Zij willen niet meewerken aan een participatietraject waarbij ze mogen meepraten over mogelijke sloop van hun huis. Het plaatst de gemeente Arnhem voor een dilemma. De gemeente wil het liefst samen met bewoners plannen maken voor de buurt, maar nu de buurt dat weigert is het de vraag hoe het verder moet. De gemeente zal bewoners van de Schaapsdrift niet nog verder tegen zich in het harnas willen jagen, maar niets doen is voor de gemeente ook geen optie.
Ergens in de komende maanden verschijnt een startnotitie met denkrichtingen over de ontwikkeling van de Schaapsdrift. Die zal duidelijk maken of de gemeente vasthoudt aan haar visie of dat zij bereid is om op haar schreden terug te keren.
