De Arnhemsche Courant is een krant met een rijke geschiedenis. Dat de krant werd opgericht, hebben we te danken aan Napoleon Bonaparte. De Franse keizer bepaalde in 1811 dat ieder departement in Holland zijn eigen krant moest hebben. Als bestuurshoofdstad wordt daarom in Arnhem de Arnhemsche Courant ingesteld, als verlengstuk van het bestuur.
Nadat de Fransen vertrokken, werd de Arnhemsche Courant op 1 januari 1814 voor het eerst als zelfstandig dagblad uitgegeven door Steven van Bronkhorst, een republikeinse patriot die weinig opheeft met Oranje. In 1814 is Nederland net een jaar een vorstendom met aan het hoofd de prins van Oranje.
1 januari 1814 geldt als de officiële begindatum van de Arnhemsche Courant. De Arnhemsche Courant komt na haar zelfstandigheid al snel in handen van Carl Albert Thieme, van oorsprong een drukker. Onder de leiding van Thieme groeit de Arnhemsche Courant uit tot een van de belangrijkste dagbladen van Nederland.
De krant is voor een groot deel van de 19e eeuw een van de meest toonaangevende kranten van Nederland. Na het Haarlems Dagblad is de Arnhemsche Courant de oudste nog bestaande krant van Nederland. Hoewel de Arnhemsche Courant ook al in de negentiende eeuw een lokaal dagblad is, wordt de krant in heel Nederland geprezen én gevreesd.
De krant staat in die tijd bekend als rebels, anti-koningsgezind, vooruitstrevend, strijder voor algemene verkiezingen en persvrijheid. De Arnhemsche Courant is dé spreekbuis voor radicaal-liberaal Nederland.
Aanranding van het gezag
De sterk anti-koningsgezinde Arnhemsche Courant heeft het in de 19e eeuw regelmatig aan de stok met justitie. Er zijn meerdere smaadprocessen tegen de krant en Thieme belandt zelfs in de gevangenis wegens “aanranding van het gezag des konings”.
Thieme heeft in de krant een vernietigend commentaar geschreven op de troonrede. Behalve een gevangenisstraf voor Thieme bepaalt de rechter dat de Arnhemsche Courant verwijderd moet worden uit de koffiehuizen.
Ook na de dood van Thieme in 1847 blijft de Arnhemsche Courant trouw aan haar (rebelse) idealen. De krant is populair bij de gegoede burgerij en wordt geroemd en gevreesd. Mede door de jarenlange campagne van de Arnhemsche Courant wordt het zogeheten ‘dagbladzegel’, een belasting die veel kranten dwars zat, in 1869 afgeschaft.
In de tweede helft van de 19e eeuw verliest de Arnhemsche Courant haar landelijke invloed. Dat heeft deels te maken met externe ontwikkelingen en deels te maken met de keuze van de Arnhemsche Courant om zich meer op Arnhem te richten. De krant laat haar landelijke ambitie varen.
De Arnhemsche Courant blijft echter een toonbepalende krant in Arnhem. Dat verandert tijdens de Tweede Wereldoorlog. De krant loopt aan de leiband van de Duitse bezetter en plaatst vrolijke foto’s van Nederlandse SS-ers aan het oostfront.
Als gevolg van haar ‘Duitsgezindheid’ tijdens de oorlog krijgt de Arnhemsche Courant na de oorlog kort een verschijningsverbod.
Malaise
Na de oorlog gaat het overal in Nederland steeds slechter met de kleine zelfstandige kranten, zoals de Arnhemsche Courant. Om die reden wordt de krant in 1965 opgekocht door de uitgever van Tubantia.
Na het verlies van haar zelfstandigheid wordt de krant in Arnhem overvleugeld. Eerst door Het Vrije Volk. Later door de Nieuwe Krant, die enige jaren later opgaat in de Gelderlander.
De ‘Arnhemse krant’ is daarna opeens het kleine broertje op de Arnhemse krantenmarkt. De krant verliest haar laatste beetje zelfstandigheid als de krant onderdeel wordt van het Gelders Dagblad van uitgever Wegener.
Nadat Wegener in 2000 een aantal regionale kranten waaronder de Gelderlander overneemt, wordt ervoor gekozen om de stekker uit de Arnhemsche Courant te trekken. Wegener heeft nog vergeefs gezocht naar een koper, maar in 2001 houdt de Arnhemsche Courant op te bestaan.
Nieuw leven
Dat verandert in 2021 wanneer een aantal onafhankelijke Arnhemse journalisten de Arnhemsche Courant, inclusief de oude idealen, nieuw leven inblaast.
Als online nieuwsblog pakt de Arnhemsche Courant de draad op van haar voorgangers uit de 19e eeuw: rebels, spraakmakend, vooruitstrevend en strijder voor persvrijheid. De kwaliteitsjournalistiek van de Arnhemsche Courant leidt regelmatig tot vragen in de Arnhemse gemeenteraad.
Een serie artikelen over de ontwikkelingen op de Schaapsdrift, waar de Arnhemsche Courant veel over geschreven heeft, wordt in mei 2024 genomineerd voor de Loep. De Loep is de belangrijkste journalistieke prijs in Nederland.
De Arnhemsche Courant is net als in de 19e eeuw een factor waar je rekening mee moet houden.
Meer over onze missie lees je op deze pagina.
