Hex I, de eerste computer die gebruikt werd door de Arnhemsche Courant. in de negentiende eeuw (Foto: Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid.)

Arnhemsche Courant: nieuwsblog sinds 1814

ARNHEM – De Arnhemsche Courant is na het Haarlems Dagblad de oudste krant van Nederland. Minder bekend is dat de Arnhemsche Courant al in 1814 actief was als nieuwsblog.

Innovatie is altijd een kenmerk geweest van de Arnhemsche Courant. Dat was in 1814 niet anders. Steven van Bronckhorst had op 1 juli van dat jaar van het departementaal bestuur van Gelderland toestemming gekregen om een dagblad uit te brengen.

De Arnhemsche Courant van Van Bronckhorst was een groot succes. Niet alleen in Arnhem, maar ook daarbuiten was de “AC” al snel een begrip. Hoewel de krant bedoeld was als lokaal nieuwsmedium, werden exemplaren van de Arnhemsche Courant ook naar Leeuwarden, Amsterdam, Rotterdam en ’s Gravenhage gestuurd.

Om lezers van buiten Arnhem sneller op de hoogte te brengen van het nieuws uit de Gelderse hoofdstad, kocht Van Bronckhorst in Engeland een apparaat dat we nu een computer zouden noemen. In die tijd droeg deze elektromechanische machine de curieuze naam photoplayer. De Victoriaanse photoplayer Hex I was zijn tijd ver vooruit.

De elektrische telegraaf was aan het begin van de negentiende eeuw net in opkomst. Hex I zette via een ingenieus systeem met tandwielen, tandlatten en kathodestraalbuizen geschreven tekst om in morsetekens. Via de telegraaf werd dat naar ontvangers gestuurd, waar de morsetekens op de ontvangende photoplayer weer werden omgezet in getypte letters die op het scherm verschenen.

Op deze manier was de Arnhemsche Courant in staat om vanaf 1 november 1814 als eerste nieuwsblog van Nederland lezers die in het bezit waren van een photoplayer te voorzien van nieuws.

Snel was het systeem niet. Het overseinen van een krantenpagina duurde ongeveer anderhalf uur. Nadat de radio haar intrede deed, werd een systeem van radiogolven gebruikt. Daarmee werd de overdracht een stuk sneller. Een krantenpagina was daarna in ‘slechts’ 40 minuten overgeseind.