Focus Filmtheater heeft in het eerste jaar in de nieuwbouw aan het Audrey Hepburnplein een exploitatietekort van 246.000 euro moeten noteren. Dit staat te lezen in het jaarverslag dat deze week verscheen.
In juni van afgelopen jaar verhuisde het filmhuis van de Korenmarkt naar de nieuwbouw op het voormalige Kerkplein. Vooraf was al rekening gehouden met een aanlooptekort over het eerste jaar van Focus in de nieuwbouw. Toch is het tekort van 246.000 euro ruim 100.000 meer dan waar op voorhand in het bedrijfsplan op gerekend was.
Focus Filmtheater heeft van de gemeente Arnhem 588.000 euro geleend om aanloopverliezen tot en met het jaar 2022 op te vangen, maar het tekort over het eerste jaar is veel groter dan werd voorzien. Als het filmhuis in dit tempo verlies blijft lijden, dan is dit geld al in april volgend jaar op.
Meer bezoekers dan verwacht
De slechte cijfers van het filmhuis kent meerdere oorzaken, maar een gebrek aan bezoekers hoort daar niet bij. Anders dan veel criticasters vooraf dachten, trekt Focus veel bezoekers. In totaal ontving het filmhuis in 2018 bijna 111.000 bezoekers. Dit zijn 40.000 bezoekers meer dan in het oude filmhuis op de Korenmarkt.
Ten aanzien van deze 111.000 bezoekers dient wel een klein voorbehoud gemaakt te worden. In deze cijfers zijn ook schoolvoorstellingen, verhuringen en de duizenden gratis filmbezoeken door vrijwilligers van het filmhuis meegenomen. In totaal waren er in 2018 ongeveer 89.000 reguliere betalende bezoekers.
Gemiddeld zitten er per voorstelling 18 mensen in de zaal.
Hogere kosten dan voorzien
Dat het filmhuis ondanks het record aantal bezoekers diep in de rode cijfers zit, komt doordat er diverse hoge kostenposten op de jaarrekening staan terwijl de inkomsten tegenvallen.
Vanzelfsprekend zijn de huisvestingskosten in de nieuwbouw een stuk hoger dan op de Korenmarkt. De 500.000 euro aan huisvestingskosten drukt echter zwaar op de begroting. In de nieuwbouw is bovendien extra personeel aangenomen, waardoor de personeelskosten gestegen zijn tot 590.000 euro per jaar.
Een opmerkelijke kostenpost is ‘administratie en beheer’. In de prognose stond die voor een totaalbedrag van 65.000 euro in de begroting terwijl in werkelijkheid meer dan het dubbele is uitgegeven: 135.000 euro. Waarom die kosten zo hoog zijn is niet op te maken uit de jaarrekening.
Ook de overige algemene lasten zijn met 140.000 euro het dubbele van het bedrag waar rekening mee gehouden werd. Bovendien is het bedrag dat aan filmhuur betaald moest worden 50.000 euro hoger dan in de prognose.
Tegenover deze hoge kosten staan minder opbrengsten dan waar vooraf rekening mee was gehouden. De gemiddelde recette per bezoeker stond voor 7,90 euro in de prognose. In werkelijkheid was het gemiddelde per bezoeker 7,61 euro.
De verkoop van bioscoopkaartjes leverde afgelopen jaar in totaal 800.000 euro op.
De huur die Focus Horeca aan het filmhuis zou moeten betalen – 70.000 euro voor een heel jaar – ontbreekt in de begroting. Focus Horeca is ondergebracht in een aparte BV en huurt de horecaruimte van het filmhuis.
Focus Horeca is overigens al sinds de opening op zoek naar een chef-kok. De functie is in meer dan een jaar nog altijd niet ingevuld.
De huuropbrengsten van de horeca zijn gekoppeld aan de jaarrekening, maar ook de horeca draait met veel verlies. Vanaf de opening in mei 2018 tot en met het eind van het jaar leed de horeca een verlies van 125.000 euro.
Een andere bron van inkomsten die het filmhuis misloopt is het vertonen van reclame voorafgaand aan de voorstellingen. Voor de meeste filmhuizen in Nederland is dit een welkome inkomstenbron. Bij Focus Filmtheater ontbreekt dit echter. Al sinds de opening van de nieuwbouw meldt het filmhuis dat zij hiermee bezig is.
Gelijk van tegenstanders
De dieprode cijfers van het filmhuis bewijzen het gelijk van de tegenstanders van de nieuwbouw van het filmhuis. Kenners uit de bioscoopbranche wezen er bij de besluitvorming voor het nieuwe filmhuis al op dat het bedrijfsplan uitging van veel te rooskleurige verwachtingen ten aanzien van de opbrengsten.
Ze voorspelden bovendien dat reguliere bioscopen een concurrent waren voor het filmhuis. Focus en de gemeente Arnhem ontkenden dat er sprake zou zijn van overlap, maar het jaarverslag bewijst het gelijk van de bioscoopbranche. De best bezochte films in het filmhuis draaiden afgelopen jaar ook in Pathé.
Ook werd destijds door tegenstanders al gewaarschuwd dat de torenhoge huisvestingskosten van een duur pand op een dure locatie te zwaar op de begroting zouden drukken voor een gezonde exploitatie.
De gemeenteraad heeft bij de besluitvorming over de nieuwbouw van het filmhuis afgedwongen dat er niet meer geld vanuit de gemeente naar Focus Filmtheater zou gaan om eventuele exploitatietekorten op te vangen. Volgens toenmalig wethouder Gerrie Elfrink (SP) was dat ook helemaal niet nodig.
Focus Filmtheater ontvangt structureel 256.000 euro subsidie per jaar. Daarnaast heeft Focus zoals gemeld een lening van 558.000 euro ontvangen om aanloopverliezen op te vangen en ontving het filmhuis een lening van 310.000 euro om het horecagedeelte in te richten.
Vanaf 2023 moeten beide leningen in tien jaarlijkse termijnen terugbetaald worden. Het lijkt er vooralsnog niet op dat het filmhuis daartoe in staat is. Veel van de (hoge) kosten op de begroting zijn structureel. Personeelskosten en huisvestingskosten staan ook komende jaren voor in totaal 1,1 miljoen euro op de jaarrekening.
Directeur weg
Of de negatieve cijfers van het filmhuis de directe aanleiding zijn is niet duidelijk, maar directeur Monique in het Veld van Focus Filmtheater vertrekt per 1 augustus als directeur.
In een persbericht laat het filmhuis weten dat “er een verschil van mening is opgetreden over de wijze waarop de functie van directeur inhoud zou moeten krijgen.”
“In het belang van de organisatie gaat zij ruimte maken voor een ander soort directeur”, meldt het filmhuis.
In het Veld was iets meer dan een jaar in functie. Ze trad begin 2018 aan als nieuwe directeur omdat oud-directeur Henk Bitter een stap terug deed. De taken van Monique in het Veld worden voorlopig overgenomen door adjunct-directeur Charlie Capetti die al jarenlang verbonden is aan het filmhuis.
