ARNHEM – Woensdag 15 maart zijn de stembussen geopend voor de Provinciale Statenverkiezingen. Die dag worden ook de Waterschapsverkiezingen gehouden. Maar wat doen Provinciale Staten precies? Wat zijn gedeputeerden en waarover besluit de provincie? Een korte cursus provinciepolitiek.
(Door: Redactie)
In de provincie Gelderland zijn Provinciale Staten de baas, op precies dezelfde manier als in de gemeente. Daar is de gemeenteraad de baas. In de landelijke politiek is de Tweede Kamer de baas.
Hoewel de besluiten die de provincie neemt wat minder zichtbaar zijn dan die in de landelijke politiek, besluit de provincie over verschillende zaken die van belang zijn voor jou. Waar in Gelderland worden nieuwe woningen gebouwd? Willen we nieuwe windmolens en waar zetten we die dan neer? Het zijn twee onderwerpen waar de provincie een belangrijke stem in heeft.
De provincie bepaalt ook hoe bijvoorbeeld landelijk beleid, bijvoorbeeld rondom stikstof, in de provincie moet worden uitgevoerd. De provincie is ook verantwoordelijk voor wegen, openbaar vervoer en speelt een belangrijke rol in het milieubeleid.
Net zoals gemeenteraadsverkiezingen, worden de verkiezingen voor Provinciale Staten een keer in de vier jaar gehouden. In de provincie Gelderland bestaat Provinciale Staten uit 55 zetels Die worden, net zoals in de Tweede Kamer en in de gemeenteraad, ingenomen door vertegenwoordigers van verschillende partijen.
Een gemeente wordt bestuurd door een college van burgemeester en wethouders. De provincies worden bestuurd door een college van Gedeputeerde Staten. Dat gebeurt net zoals landelijk en lokaal in een coalitie met meerdere partijen die samen een meerderheid hebben.
Rechtse signatuur
Provinciale Staten in Gelderland hebben een relatief rechtse signatuur. Vanuit steden zoals Arnhem, Wageningen en Nijmegen wordt relatief links gestemd, maar op het platteland wordt conservatiever gestemd. Vier jaar geleden was dit de uitslag bij de Provinciale Statenverkiezingen in Gelderland:
VVD: 8 zetels
FvD: 8 zetels
CDA: 7 zetels
GroenLinks: 6 zetels
PvdA: 5 zetels
D66: 4 zetels
ChristenUnie: 4 zetels
PVV: 3 zetels
SP: 3 zetels
SGP: 3 zetels
PvdD: 2 zetels
50+: 2 zetels
Wat de uitslag van komende woensdag zal worden is vanzelfsprekend nog niet bekend, maar de indicatie is dat Forum voor Democratie haar meeste zetels verliest en ook het CDA flink wat zetels kwijtraakt. De verwachting is dat veel van die zetels terecht komen bij de BBB, die met name in de Achterhoek zeer veel aanhang heeft.
Overigens bestaat de fractie van Forum voor Democratie op dit moment nog maar uit 5 leden in plaats van 8 leden, nadat 3 leden de partij verlieten en onder de naam ‘Groep De Kok’ verder gingen.
Invloed op landelijke politiek
Je stem bij de Provinciale Statenverkiezingen heeft indirect ook invloed op de landelijke politiek. We kennen in Nederland een getrapt systeem waarbij de leden van Provinciale Staten gezamenlijk de leden van de Eerste Kamer kiezen.
In theorie zou de Eerste Kamer met name nieuwe wetten moeten controleren waar de Tweede Kamer over besloten heeft. In praktijk is de Eerste Kamer vooral een verlengstuk van de Tweede Kamer. Wanneer de regering in de Eerste Kamer geen meerderheid heeft, en dat is ook na woensdag waarschijnlijk het geval, moet de regering hard haar best doen om wetten waar in de Tweede Kamer een meerderheid voor is, ook door de Eerste Kamer te loodsen.
Een stem bij de Provinciale Statenverkiezingen bepaalt dus niet alleen de samenstelling van Provinciale Staten, maar ook die van de Eerste Kamer.
Waterschapsverkiezingen
Tegelijkertijd met de Provinciale Statenverkiezingen vinden ook de Waterschapsverkiezingen plaats. Ook de Waterschapsverkiezingen worden een keer in de vier jaar gehouden.
Wie in Arnhem Noord woont brengt zijn stem uit voor waterschap Rijn en IJssel. Wie in Arnhem Zuid woont stemt voor waterschap Rivierenland. De grens van de twee waterschappen loopt dwars door de stad en wordt gevormd door de Nederrijn.
De waterschappen zijn verantwoordelijk voor het waterbeheer in Nederland en voor de veiligheid van de dijken. De waterschappen hebben ook een steeds grotere stem in klimaatbeleid. Aanhoudende droogte, de gevolgen van extreem weer en de gevolgen van klimaatverandering hebben grote invloed op het waterbeheer. Logisch dus dat de stem van de Waterschappen daarom steeds beter gehoord wordt.
Aangestuurd door een dijkgraaf besluiten de waterschappen over bovenstaande thema’s. Tegelijkertijd zijn de waterschappen ook verantwoordelijk voor de kwaliteit van ons water en voor de zuivering van drinkwater.
De waterschappen worden door klimaatverandering ‘politieker’ dan in het verleden. Aan de ene kant is er het belang van de boeren, die van oudsher al goed vertegenwoordigd waren in de waterschappen. Aan de andere kant zijn er steeds meer mensen die willen dat de waterschappen rekening houden met de gevolgen van klimaatverandering.
Je kunt daarom ook bij de waterschapsverkiezingen een keuze maken. Wil je dat er vooral naar de belangen van boeren gekeken moet worden, dan kies je voor de ene partij. Wil je dat de boeren minder en het milieu meer te zeggen heeft, dan kies je voor een andere partij.
Kortom: er is wat te kiezen komende woensdag!
