ARNHEM – De gemeente Arnhem staat er op vrijwel alle vlakken beter voor dan een jaar geleden. Dat is de belangrijkste conclusie die je kunt trekken na lezing van het rapport ‘Staat van de Stad’. Op tal van beleidsterreinen wordt daarin gekeken hoe Arnhem ervoor staat.
(Door: Patrick Arink)
Noem een beleidsterrein en Arnhem doet het beter dan in voorgaande jaren. Of het nou gaat om de economie, of over duurzaamheid of armoede. Er wordt weliswaar vaak en veel genuild door inwoners, maar de cijfers geven aan dat daar steeds minder reden voor is.
Rond elf thema’e wordt in het jaarlijkse rapport ‘Staat van de Stad’ bijgehouden hoe Arnhem het doet ten opzichte van eerdere jaren.
Arnhem groeide afgelopen jaar door tot een stad met 167.629 inwoners. Dat betekent dat er in 2023 in totaal 1.865 inwoners zijn bijgekomen. Een deel van die groei komt doordat steeds meer mensen naar Arnhem verhuizen. Een ander deel komt door geboorte.
In totaal werden er in Arnhem vorig jaar 1.665 kinderen geboren. Schuytgraaf is de wijk waar de meeste kinderen geboren werden: 270 stuks.
Tegenover die geboorten staan 1.440 sterfgevallen. Dat is iets minder dan het jaar ervoor, misschien nog doordat corona toen een rol speelde. De meeste sterfgevallen werden genoteerd rond de Velperweg. Dat is niet verwonderlijk. Hier bevindt zich zorgcentrum Innoforte aan de rand van de Schaapsdrift.
Woningen
Er kwamen afgelopen jaar in total 823 nieuwe woningen bij. Dat zijn er ongeveer 100 meer dan in 2022. Lang niet al die nieuwe woningen betreffen nieuwbouw. Er werden 608 nieuwe woningen bijgebouwd. Net als afgelopen jaren komt er ruim een kwart aan nieuwe woningen bij door woningsplitsing en transformatie.
Het percentage aan woningen dat gerealiseerd wordt door transformatie is iets om bij stil te staan in de discussie over de 14.000 woningen die Arnhem tot 2040 wil realiseren. 14.000 woningen realiseren betekent dat er slechts 10.000 woningen gebouwd zullen moeten worden. De overige 4.000 woningen zullen via transformatie en woningsplitsing gerealiseerd worden.
Inkomen
Het aantal Arnhemmers met een laag inkomen is al jaren aan het dalen. In 2018 lag het aantal huishoudens met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum op 21 procent. Dat is inmiddels gedaald naar 18 procent.
De cijfers zijn bemoedigend, maar liggen nog altijd boven het landelijk gemiddelde.
Het aantal mensen dat gebruik maakt van een bijstandsuitkering is overigens stabiel. Dat was afgelopen jaar 5,5 procent: net zoveel als het jaar ervoor.
Gekoppeld aan de daling van het aantal huishoudens met een laag inkomen, is het werkloosheidscijfer. Het werkloosheidspercentage in Arnhem is gedaald tot 4,0 procent. Dit is een tikkeltje lager dan in 2022 (4,3%) en fundamenteel lager dan in 2021 (5,9%).
Het aantal banen in Arnhem is afgelopen jaar fors gestegen. Arnhem telt nu circa 115.900 banen, wat een groei is van 5 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Sinds 2016 zijn er in Arnhem alleen maar banen bij gekomen. Het aantal banen in 2016 bedroeg 100.000.
In de cijfers over faillissementen lijken de gevolgen van de coronapandemie op het bedrijfsleven zichtbaar te worden. Het aantal bedrijven dat in 2023 moest stoppen, is 20 procent hoger dan in 2022. Daar staat tegenover dat het aantal winkelvestigingen in Arnhem met 0,6 procent toenam. De toename is opmerkelijk. In verreweg de meeste gemeenten in Nederland neemt het aantal winkels juist af.
Duurzaamheid
Op het gebied van energie en duurzaamheid zijn er grote verschuivingen in de goede richting te zien. Zo is de totale CO2-uitstoot van 945.000 ton in 2016 gedaald naar 696.000 ton.
Ook het totale ernergieverbruik in Arnhem daalt fors. In 2018 was het totale eindverbruik van energie in Arnhem iets meer dan 12.300 terrajoule. Dat is teruggelopen tot rond 10.700 terrajoule.
De daling van het energieverbruik doet zich voor in alle sectoren, maar is het sterkst bij particulieren. In tien jaar tijd is dat teruggelopen van 2.700 kWh naar 2.380 kWh. Het aantal woningen met zonnepanelen blijft ondertussen stijgen. Er liggen nu op 17 procent van alle woningen in de stad zonnepanelen.
Ook het aardgasgebruik is gedaald. Dat was 1.080 kuub per jaar. Het is nu 850 kuub.
Op het gebied van mobiliteit valt op dat Arnhemmers minder vaak in de auto stappen en vaker lopen en fietsen. In 27 procent van alle reizen wordt de auto gepakt. Zes jaar geleden lag dat nog op 32 procent. Daarvoor in de plaats wordt nu vaker de fiets gepakt (+ 2 procent) en gewandeld (+5 procent).
Ook opmerkelijk: het gebruik van openbaar vervoer is met 2 procent afgenomen.
Veiligheid
Arnhem is en blijft nog steeds een onveilige stad. In totaal werden er afgelopen jaar 11.027 misdrijven gepleegd. Dit zijn 66,5 misdrijven per duizend inwoners. Sinds 2021 is een lichte stijging zichtbaar van het aantal misdrijven. Ook landelijk is deze trend zichtbaar, nadat in zowel Arnhem als Nederland als geheel het aantal misdrijven in 2020 afnam.
Ondanks de lichte toename van criminaliteit, geven Arnhemmers de leefbaarheid in hun buurt nog steeds een ruime voldoende. Met een gemiddeld cijfer van 7,2 is dat cijfer vergelijkbaar met eerdere jaren. Wel zijn er grote verschillen per buurt. Het gemiddelde cijfer is het hoogst in wijken als de Burgemeesterswijk en Klingelbeek (8,2). Dat is een stuk hoger dan in wijken als de Geitenkamp (6,2) en Presikhaaf-West (6,4).
Op 17 april 2024 geeft de gemeente een toelichting op Staat van de Stad. Prof. dr. Karen van
Oudenhoven-Van der Zee (directeur Sociaal Cultureel Planbureau) is deze avond te gast. Zij geeft een reflectie op de cijfers en plaatst ze in landelijke en regionale trends en ontwikkelingen.
Het hele rapport Staat van de Stad is hier terug te vinden.
