ARNHEM – De gemeente is niet van plan om de stukken in het dossier Schaapsdrift openbaar te maken. Dat is het enige dat duidelijk werd tijdens een raadsvergadering gisteravond. De gemeente heeft onterecht geheimhouding opgelegd op het dossier Schaapsdrift, maar haalt alles uit de kast om te voorkomen dat de stukken alsnog naar buiten komen.
(Door: Patrick Arink)
Achteraf kun je je afvragen of de jurist die verantwoordelijk is voor de juridische onduidelijkheid bij de Schaapsdrift wel de meest aangewezen persoon is om de gemeenteraad in te lichten over een oplossing voor de chaos.
Gemeentejurist Ruben Kroes zou aan de gemeenteraad een korte technische briefing geven over het probleem en de manier waarop dat opgelost kan worden. De jurist greep de gelegenheid aan om ruim een uur lang juridische spaghetti uit te storten over de gemeenteraad. Artikel 25 van de Gemeentewet, uitzonderingen in de Wet Open Overheid, het Protocol Geheimhouding en zelfs de Algemene Wet Bestuursrecht werden erbij gesleept om één ding duidelijk te maken:
Hoe onterecht de opgelegde geheimhouding op de stukken van de Schaapsdrift ook is: de gemeente piekert er niet over om de stukken in het dossier Schaapsdrift nu openbaar te maken.
Met name SP-voorman Gerrie Elfrink deed tijdens de vergadering zijn uiterste best om duidelijke antwoorden te krijgen van de jurist van de gemeente. Maar zelfs op gesloten ja-nee-vragen volgde een wollig antwoord van vijf minuten.
“Het is enorm complexe juridische materie”, verzuchtte voorzitter Lea Manders (Arnhem Centraal) aan het eind van de vergadering.
Dat lijkt misschien zo door de spaghetti die de jurist over de gemeenteraad heeft uitgestort. Wanneer je kijkt naar de feiten, is het eigenlijk enorm simpel.
Stukken zijn openbaar
Feit is dat de geheimhouding op de stukken van de Schaapsdrift onterecht is. In een memo eerder deze week geeft wethouder Cathelijne Bouwkamp toe dat Artikel 25 van de Gemeentewet het niet toestaat om geheimhouding op te leggen op stukken waar persoonlijke beleidsopvattingen in staan.
Feit is ook dat het Protocol Geheimhouding van de gemeente niet de mogelijkheid kent om stukken in vertrouwen te delen met de gemeenteraad. Dit is wat het college van B&W het liefste zou willen, maar dat kan niet. Het Protocol Geheimhouding kent slechts twee standen: stukken zijn openbaar, of stukken zijn geheim.
Omdat geheimhouding niet mag van de Gemeentewet en in vertrouwen delen met de gemeenteraad niet mag van het Protocol Geheimhouding, volgt automatisch dat de stukken dus openbaar zijn. Dat is niet wat de gemeente wil, en de gemeentejurist doet zijn uiterste best om dat in alle juridische spaghetti te verbloemen, maar een andere mogelijkheid is er niet.
Artikel 2.5 van de Algemene Wet Bestuursrecht (Awb) wordt er door de jurist van de gemeente bij de haren bijgesleept als extra verantwoording voor het niet openbaar maken van het dossier Schaapsdrift, maar die wet heeft hier helemaal niets mee te maken.
In artikel 2.5 van de Awb is automatische geheimhouding geregeld op stukken waarbij het vertrouwelijk karakter duidelijk is. Daar is hier echter geen sprake van. Het gaat bij de Schaapsdrift om persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren. Niet om staatsgeheimen.
“Dit is een schrijnend gebrek aan juridische kennis”, oordeelt de jurist van de Schaapsdriftbewoners op Twitter.
Wet Open Overheid
De enige andere wettelijke bepaling die de gemeente dan nog kan gebruiken om de stukken niet openbaar te maken, staat in de Wet Open Overheid (Woo). In artikel 5.2.1 van de Woo staat:
“In geval van een verzoek om informatie uit documenten, opgesteld ten behoeve van intern beraad, wordt geen informatie verstrekt over daarin opgenomen persoonlijke beleidsopvattingen.”
Het is op basis van dit artikel uit de Woo dat het Woo-verzoek van de bewoners van de Schaapsdrift is afgewezen. En zoals de Arnhemsche Courant gisteren al schreef: dat is niet terecht en zal hoe dan ook geen stand houden bij de rechter.
Verderop in de Woo staat namelijk dat persoonlijke beleidsopvattingen in documenten in beginsel openbaar zijn. De documenten moeten niet terug te leiden zijn tot individuele ambtenaren, dus namen dienen weggelakt te worden. Maar de documenten zijn openbaar. Dit is ook waar de VNG gemeenten op gewezen heeft bij de invoering van de Woo:
“Houd bij het opstellen van documenten rekening mee dat persoonlijke beleidsopvattingen voortaan in beginsel openbaar zullen worden gemaakt.”
Dat kan de wet en de VNG dan wel zeggen, maar de jurist van de gemeente Arnhem heeft daar een totaal andere kijk op:
“De letterlijke tekst uit de Woo is: Het bestuursorgaan kán over persoonlijke beleidsopvattingen informatie verstrekken in niet tot personen herleidbare vorm. Het kán. De gemeente kiest ervoor om dat niet te doen.”
Het is aan de rechter om te beoordelen of de gemeente Arnhem daar gelijk in heeft. En daar zit nu precies de crux in dit hele verhaal: bewoners van de Schaapsdrift kunnen niet naar de rechter zolang er geheimhouding rust op de stukken van de Schaapsdrift die aan de gemeenteraad zijn gegeven. De stukken zijn immers geheim.
Die geheimhouding is onterecht, daar is iedereen het over eens. Maar wanneer de geheimhouding voor de gemeenteraad wordt opgeheven, zijn de stukken automatisch openbaar. En dat wil de gemeente koste wat kost voorkomen, zelfs wanneer namen van ambtenaren worden zwartgelakt. Vandaar de juridische spaghetti.
De grote vraag is wat er dan in deze stukken staat. Waarom gaat de gemeente tot het uiterste om te voorkomen dat informatie over de Schaapsdrift naar buiten komt?
Wordt in de stukken gesproken over grootschalige sloop, wat wethouder Bouwkamp steeds ontkend heeft? Blijkt uit de stukken dat de planvorming met de Schaapsdrift een heel stuk verder is dan de gemeente steeds beweerd heeft? Het is voer voor speculatie.
Het openbaar maken van het hele dossier Schaapsdrift zou aan alle speculatie een eind maken.
