ARNHEM – Het Arnhemse postermeisje Loesje is jarig. Deze maand viert Loesje haar 40e verjaardag. Dat wordt gevierd met de uitgave van een biografie waarin wordt teruggeblikt op de begintijd. Eén vraag blijft min of meer onbeantwoord. Waar komt toch de naam Loesje vandaan?
(Door: Patrick Arink)
Komende zaterdag wordt bij boekhandel Het Colofon het boek ‘Loesje, de ongeautoriseerde biografie’ gepresenteerd. Auteur Fleur van der Bij sprak met meer dan dertig Loesje-mensen uit heden en verleden om alle mythes over Loesje te ontrafelen.
Loesje werd volgens de legende op 24 november 1983 geboren aan een keukentafel van een woongroep in Arnhem. Zes activisten besloten dat het in een tijd voor doemdenken en zwartgalligheid tijd was om het roer om te gooien. Weg met de strijd tegen de kapitalistische zwijnen. Vrolijke teksten met een boodschap gingen ze maken.
Die mythe blijft in de biografie over Loesje overeind. De woongroep bevond zich in een kraakpand in de statige Lawick van Pabststraat en die keukentafel was ook geen fabeltje. Veertig jaar na dato is van de keukentafel alleen nog een tafelpoot over.
“Soms, als Loesje een workshop geeft, nemen ze de tafelpoot mee”, schrijft Fleur van der Bij.
Café Meijers
Maar hoe zit het nou precies met de naam Loesje? Ook daar wordt in de biografie over Loesje uitgebreid geschreven.
“We begonnen met honderd namen en daar bleven er een paar van over”, vertelt een van de oprichters. “In ieder geval Loesje en Moniek herinner ik me. Nou, na de vergadering gingen we nog even naar café Meijers en wie kwam daar binnen: Loesje! Iemand van de kunstacademie, helemaal het type.”
Duidelijk verhaal toch? Zeker ook omdat Loesje-mensen uit de begintijd bezweren dat het verhaal “zeker waar” is. Als extra bewijs is er een blaadje met doorgekraste namen erop, waarop de naam Loesje omcirkeld is.
Maar Fleur van der Bij heeft zo haar twijfels.
“Is het zo gegaan? Deze anekdote is niet onwaar, maar het is wel de versie die bestemd is voor de bühne.
Dat blaadje met die namen is in ieder geval hartstikke fake, bekent een van de Loesje-mensen in het boek.
“Toen er op een gegeven moment verzoeken kwamen vanuit de media hebben we er speciaal voor de pers eentje gemaakt. Er is vast ooit wel een vergelijkbaar A4’tje geweest, maar het blaadje zoals we het nu kennen is geschiedvervalsing.”
“De echte ontstaansgeschiedenis heeft haar wortels veel verder terug in de tijd”, concludeert Fleur van der Bij. Maar daar stopt haar spoor met betrekking tot de naamgeving van Loesje. Gelukkig is er behalve het nep-blaadje met namen nog een verhaal over de naam van Loesje.
Louche
De zes activisten die Loesje in 1983 oprichtten, hadden in die tijd hun sporen al verdiend in de linkse actiewereld. Ze waren vanaf het einde van de jaren zeventig verantwoordelijk voor de extreem-linkse Muurkrant die overal in Arnhem op de muur hing. De activisten waren regelmatig te vinden in illustere kraakpanden als het Katshuis op de Sweerts de Landasstraat en Hotel Bosch op de Apeldoornseweg.
Actievoeren in Arnhem deed je in die tijd volgens het gedachtegoed van Marx en Lenin. Vooral het boek ‘Wat te doen’ van Lenin was een handboek dat in de praktijk gebracht werd. In dit boek legt Lenin uit dat je je onder alle lagen van de bevolking moet begeven, en daarvoor heb je een medium nodig. In Arnhem werd dat de Muurkrant. Maar affiches met teksten kan natuurlijk ook.
Door de zwartgalligheid die begin jaren tachtig heerste in delen van de samenleving, dreven de actievoerders van toen steeds verder weg van de rest van de samenleving. Met hun geverfde haren, verwaarloosde kleding en extreme standpunten vonden veel mensen die activisten maar louche types.
Een aantal van die louche types brak eind 1983 radicaal met het negativisme van de Arnhemse actiewereld. Vanaf nu gingen ze vrolijke teksten bedenken en die op de muren plakken. Besloten werd om die teksten te ondertekenen met een naam. Maar welke naam? Die was echter snel gevonden. Louche werd Loesje.
Tenminste: volgens de mythe.
De presentatie van het boek ‘Loesje, de ongeautoriseerde biografie’ vindt komende zaterdag 11 november vanaf 17.00 uur plaats in boekhandel Het Colofon in de Bakkerstraat in Arnhem.
