ARNHEM – Arnhem wil tot 2040 meer dan 16.000 nieuwe woningen realiseren. De weg daar naar toe is geplaveid met complexe problemen. Om ervoor te zorgen dat grote bouwprojecten eenvoudiger te realiseren zijn, komt er een nieuwe werkgroep waarin de gemeenteraad en het college van B&W gezamenlijk met elkaar optrekken. Dat is de uitkomst van een bijzondere raadsvergadering over Spoorzone Arnhem Oost.
(Door: Patrick Arink)
Politiek kan lelijk zijn. Je ziet het wanneer besluiten via machtspolitiek door de gemeenteraad worden geloodst na afspraken in achterkamertjes tussen de coalitiepartijen. De mening van burgers? Het standpunt van de oppositie? Die doen er dan niet zo heel veel toe. Het was bijvoorbeeld te zien bij de besluitvorming over de Schaapsdrift eerder dit jaar.
Politiek kan ook mooi zijn. Bij grote politieke vraagstukken waarbij iedereen min of meer dezelfde oplossing voor ogen heeft, is de politiek in Arnhem in staat om over de grenzen van het eigen gelijk heen te kijken. Coalitie, oppositie en B&W werken dan eendrachtig samen aan een oplossing die het beste is voor de stad. Je ziet het bij het oplossen van de vluchtelingencrisis. En nu ook bij het realiseren van de plannen voor Spoorzone Arnhem Oost.
Complex puzzelstuk
In een informele raadsvergadering waarbij raadsleden en wethouders elkaar gewoon bij de voornaam noemden, gaven maar liefst drie wethouders tekst en uitleg over de huidige stand van zaken over de ambitieuze plannen. Gesteund door ambtenaren vertelden Cathelijne Bouwkamp (GroenLinks, Stadsontwikkeling), Paul Smeulders (GroenLinks, Wonen) en Nermina Kundic (D66, Mobiliteit) hoe het er op dit moment voor staat met Spoorzone Arnhem Oost.
Conclusie: niet zo heel zonnig.
De gemeente ziet Spoorzone Arnhem Oost als de perfecte inbreidingslocatie om zo’n 10.000 nieuwe woningen realiseren. Het grootste gedeelte van die woningen moet gebouwd worden op de plek waar nu nog een kolossaal spooremplacement ligt. Het emplacement wordt gebruikt als ‘parkeerplaats’ voor treinen. En zoals de Arnhemsche Courant gisteren al concludeerde: dat is een probleem.
Woningbouw op deze plek is alleen mogelijk wanneer er ergens anders in het oosten van Nederland een alternatieve locatie wordt gevonden voor het spooremplacement.
“Het is een complex puzzelstuk”, erkent wethouder Paul Smeulders. “De provincie Gelderland is nu bezig met een onderzoek of en hoe verplaatsing van het spooremplacement mogelijk is. We verwachten de uitkomst dit najaar.”
Tussen de regels door was te horen dat de gemeente er rekening mee houdt dat er geen alternatieve locatie is om het spooremplacement naar toe te verhuizen. Dat zou de doodssteek betekenen voor de huidige plannen.
De gemeente heeft gekeken of de plannen zijn aan te passen waarbij (een deel van) het spooremplacement blijft liggen en de geplande woningen rondom en zelfs bovenop het spooremplacement gebouwd worden. Het overkluizen van het emplacement is echter een te dure oplossing. Wanneer een deel van het emplacement blijft liggen, blijft het spoor een barrière tussen de verschillende woonbuurten. Dat is ook geen optie.
Van uitbreiding naar inbreiding
Hoe dan ook moeten er in Arnhem 16.000 nieuwe woningen gebouwd worden. Is het niet in Spoorzone Arnhem Oost, dan is het ergens anders. Maar waar? Het wordt sowieso een complexe aangelegenheid. Beschikbare bouwgrond binnen de gemeente Arnhem is schaars. Schuytgraaf wordt op dit moment afgebouwd en grote stukken grond om een vergelijkbare wijk neer te zetten zijn binnen de gemeente niet voorhanden. Op vragen van de ChristenUnie beloofde wethouder Bouwkamp dat zij een overzicht zal maken van locaties waar Arnhem eventueel nog zou kunnen uitbreiden.
“Dan weten we tenminste waar we het over hebben.”
Inbreiding heeft hoe dan ook de voorkeur van de gemeente boven uitbreiding.
Bouwkamp: “Het idee heerst dat een inbreidingslocatie duurder is dan een uitbreidlocatie, maar dat klopt niet. Je ziet dat in Schuytgraaf. Met alleen woningbouw ben je er niet. Je moet ook scholen, winkels en andere voorzieningen bouwen. Bij inbreidingslocaties zijn veel voorzieningen al aanwezig in de omgeving.”
Participatie
Over één ding is iedereen het eens: om de aantallen te halen die Arnhem wil realiseren, hebben een paar grote bouwprojecten de voorkeur boven tientallen kleinere bouwprojecten.
Alwin van Engelenburg (VVD): “Met tien woningen hier en twintig woningen daar komen we nooit aan het aantal woningen dat we tot 2040 nodig hebben. Grote projecten hebben de voorkeur.”
Volgens wethouder Kundic heeft die manier van werken nog een ander groot voordeel.
“Met twintig kleine bouwprojecten heb je twintig participatietrajecten waarbij je samen met bewoners overlegt over een bouwplan. Dat zal ongetwijfeld leiden tot problemen, waarbij we als gemeente steken laten vallen. Ik zie veel liever dat we een paar grote bouwprojecten hebben waarbij de onze beste mensen kunnen inzetten om de participatie goed te doen.”
Want ook daar is iedereen het over eens: het zo vroeg mogelijk betrekken van inwoners van Arnhem bij bouwplannen, is essentieel om draagvlak te krijgen bij grote plannen.
In het verlengde van die conclusie werd duidelijk dat ook de gemeenteraad eerder betrokken wil worden bij grote bouwprojecten. Nu wordt de gemeenteraad vaak pas geïnformeerd als alles al in kannen en kruiken is.
“Logisch”, volgens wethouder Smeulders. “Wanneer bouwplannen naar de gemeenteraad gaan voor besluitvorming, is er nog maar heel weinig speelruimte om onderdelen van de plannen te veranderen. Dat traject is dan al afgerond.”
Juist om de gemeenteraad meer en eerder te betrekken, had B&W de vergadering van gisteravond over de voortgang Spoorzone Arnhem Oost ingepland. En dat smaakt volgens alle betrokkenen naar meer. Via een nieuwe raadswerkgroep over woningbouw moet daarom vanaf nu de samenwerking tussen gemeenteraad en B&W verder vormgegeven worden.
Met de nieuwe raadswerkgroep krijgt de gemeenteraad meer te zeggen over de ontwikkeling van bouwplannen. Voor het college van B&W heeft het als voordeel dat er meer draagvlak is voor de plannen die zij wil realiseren. De open houding bij de vergadering van gisteravond laat zien dat iedereen daar blij van wordt.
