ARNHEM – ProRail heeft de gemeente Arnhem laten weten dat zij voorlopig afziet van het verbeteren van station Presikhaaf. Deze informatie kwam naar boven in een Woo-verzoek van de Arnhemsche Courant over de Schaapsdrift.
(Door: Patrick Arink)
Station Arnhem Presikhaaf is een van de slechtst gewaardeerde stations van Nederland. Mede om die reden zou de gemeente Arnhem graag zien dat het station wordt aangepakt. Hoewel ProRail in een vergevorderd stadium was om de toegankelijkheid van het station te verbeteren, heeft ProRail in november vorig jaar aan de gemeente laten weten dat zij de plannen voorlopig ‘on hold’ zet.
In de visie van de gemeente Arnhem ontwikkelt station Presikhaaf zich tot een mobiliteitshub waar verschillende vervoersstromen samen komen. Alle pogingen die de gemeente Arnhem doet om station Presikhaaf te upgraden, worden echter vroeg of laat geannuleerd.
Zo zou de gemeente graag zien dat station Presikhaaf beter toegankelijk wordt voor minder validen. Het is een wens die ook ProRail heeft. ProRail is in heel Nederland bezig om stations beter toegankelijk te maken voor mensen in een rolstoel.
Als het aan de gemeente Arnhem ligt, komt er bij station Presikhaaf aan allebei de kanten van het station een lift.
“ProRail is hier niet zo blij mee”, schrijft een ambtenaar begin 2022 aan een collega. “Dit is vanwege de kans op storing en dat aan de zijde van Park Presikhaaf weinig reuring is ’s avonds. Dus de lift hier is erg gevoelig voor vandalisme.”
Volgens ProRail is het wel mogelijk om aan de kant van het park een hellingbaan aan te leggen voor mensen in een rolstoel. Probleem is wel dat er tussen straatniveau en perron een hoogteverschil van 4.8 meter moet worden overbrugd.
Met een hellingbaan van meer dan 120 meter lengte, verdeeld over drie keer steken, is het te doen volgens onderzoeksbureau Movares, die meerdere varianten ontwerpt. Morrend gaat de gemeente Arnhem akkoord.
Nadat voor een van de varianten is gekozen, blijken er al snel twee problemen te zijn. Allereerst liggen er onder de plek waar de hellingbaan moet komen gas-, water- en rioolleidingen die een probleem vormen.
“Een hellingbaan boven het riool is niet wenselijk”, concludeert de gemeente.
Verder zit de gemeente met een dilemma. Niet alle grond waar de hellingbaan moet komen is eigendom van ProRail. ProRail wil de grond kopen, maar dat kan eigenlijk niet, concludeert de gemeente. Je kunt bewoners van de Schaapsdrift niet verplichten om hun huis alleen te verkopen aan de gemeente als diezelfde gemeente vervolgens even verderop grond verkoopt aan een andere partij.
“Is het misschien een mogelijkheid om grond tijdelijk te verhuren aan ProRail”, vraagt een ambtenaar zich af.
Eind november 2022 is ProRail al het gedoe en gedimdam van de gemeente Arnhem zat.
“Ik kreeg vandaag een telefoontje van ProRail dat zij even een stap op de plaats doen”, mailt een ambtenaar aan zijn collega’s. “Dus voor nu komt het project tijdelijk stil te liggen. Dit komt omdat de gemeente de grond waarop de hellingbaan wordt aangelegd niet wil verkopen.”
Geen Intercity-station
Dus voorlopig geen lift en geen hellingbaan bij station Presikhaaf. En evenmin komt er een vaste trap aan de kant van Park Presikhaaf in plaats van de huidige ijzeren trap. Ook die trap is onderdeel van de plannen. Het is de zoveelste tegenvaller die de gemeente Arnhem heeft bij haar ambities met het station.
In het ambitiedocument over Spoorzone Arnhem Oost sprak de gemeente Arnhem in 2021 nog hoopvol de wens uit dat station Presikhaaf de status zou kunnen krijgen van Intercity-station.
De NS maakte aan die droom al snel een eind. Volgens de NS was dit geen realistische optie vanwege de nabijheid van Intercity-station Arnhem Centraal, twee kilometer verderop. Bovendien wil de NS komende jaren een versnelling doorvoeren op het traject Zwolle-Roosendaal. Een extra stop bij station Presikhaaf (Halte Presikhaaf bij de NS) staat daar haaks op. Bovendien heeft Presikhaaf veel te weinig reizigers. Geen Intercity-station Presikhaaf dus.
Geen spoorverdubbeling
Vervolgens sprak de gemeente Arnhem de wens uit dat er een rechtstreekse verbinding komt tussen Nijmegen Heyendaal en Arnhem Presikhaaf. Op die manier zijn beide clusters van de HAN via het spoor met elkaar verbonden. Om die reden zou het aantal treinen verdubbeld moeten worden van twee treinen per uur naar vier per uur.
Ook die droom viel al snel in duigen. ProRail liet weten dat het spoor bij Arnhem zo goed als vol zit. Ruimte voor extra treinen is er feitelijk niet, alleen wanneer er een extra keerspoor bij Presikhaaf zou worden gerealiseerd. Maar zelfs dan is het een uitdaging, aldus ProRail. Ook geen verdubbeling van het aantal treinen naar Presikhaaf dus.
Geen verplaatsing
Vanuit de HAN is meermalen de wens uitgesproken dat station Presikhaaf iets naar het oosten verplaatst wordt. De meeste reizigers zijn immers studenten van de HAN. Bij een verplaatsing zouden studenten voor de deur uit kunnen stappen. ProRail heeft hierop laten weten dat dit gezien de spoorwegovergang bij het Lange Water niet mogelijk is. Ook geen verplaatsing van station Presikhaaf dus.
Zou het dan in ieder geval mogelijk zijn om aan de kant van de HAN een trap te creëren aan de oostzijde van station Presikhaaf, vroeg de gemeente Arnhem zich af. Dat zou de looproute voor studenten naar de HAN aanzienlijk korter maken. Nu moeten studenten die met de trein vanuit Arnhem Centraal komen eerst teruglopen naar de Laan van Presikhaaf voor zij in de richting van de HAN kunnen lopen.
Wederom kreeg de gemeente Arnhem het deksel op haar neus. Volgens ProRail zou die uitgang ertoe leiden dat studenten die aan de Schaapsdrift-kant aankomen op station Presikhaaf over het spoor zouden gaan lopen om gebruik te kunnen maken van de korte looproute aan de HAN-kant.
Een extra voetgangerstunnel onder het spoor dan, opperde de gemeente Arnhem. Te duur, aldus ProRail.
Resumerend:
Station Arnhem Presikhaaf wordt geen Intercity-station, de dienstregeling wordt niet uitgegebreid, er komt voorlopig geen lift en ook geen hellingbaan, er komt geen uitgang aan de oostkant van het perron, er komt geen extra voetgangerstunnel onder het spoor en station Presikhaaf wordt niet verplaatst.
Wat wél een optie is die bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op tafel ligt, is dat station Presikhaaf wordt opgeheven. Een van de ideeën waar het ministerie op dit moment mee speelt, is om een nieuw station aan te leggen ter hoogte van het AKZO-terrein. In dat scenario wordt station Presikhaaf samen met station Velperpoort opgedoekt.
—
Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een ondersteuning van Mediafonds Arnhem. Het Mediafonds Arnhem is een onafhankelijk ondersteuningsfonds voor bijzondere journalistieke producties over Arnhem.
Met steun van het Mediafonds publiceert de Arnhemsche Courant de komende tijd de belangrijkste bevindingen uit de Woo-documenten over de Schaapsdrift.
Voor dit artikel is ook gebruik gemaakt van documenten van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat na een eerder Woo-verzoek van de Arnhemsche Courant.
