ARNHEM – Sinds 1996 staat op de Rijnkade een monument dat herinnert aan de eerste auto van Nederland, die hier in 1896 aan wal werd gebracht. Komend jaar wordt het monument stilletjes afgevoerd, en daar zijn goede redenen voor.
(Door: Patrick Arink)
Je hebt er vast wel eens met verwondering naar gekeken. Ter hoogte van het Roermondsplein staat op de Rijnkade een zwerfkei met inscriptie. Regelmatig worden er letters van het monument afgepeuterd, maar in volle glorie staat op de zwerfkei deze tekst:
“Op 18 mei 1896 werd de eerste auto van ons land, een Benz Victoria, voor de Haagse fotograaf Adolphe Zimmermans, op deze kade aan wal gezet.”
Het monument werd honderd jaar na deze heugelijke gebeurtenis op de Rijnkade neergezet door de Stichting 100 Jaar Automobiel. Ter verhoging van de feestvreugde was er bij de onthulling een replica van de Benz Victoria aanwezig waarmee burgemeester Paul Scholten door de stad gereden werd.
Arnhem staat sindsdien bekend als de stad waar de eerste automobile van Nederland rondreed. Er is één probleem. Al bij de onthulling van het monument was duidelijk dat dit helemaal niet klopt.
Toendertijd was al duidelijk dat er al in 1895 een Tilburgse fabrieksdirecteur was die rondreed in een auto. Dat is een jaar eerder dan het moment dat er aan de Rijnkade een auto werd uitgeladen.
Inmiddels is duidelijk dat er al op maandag 3 april 1893 een auto rondreed in Nederland. Het Venloosch Weekblad berichtte toen dat er een driewielig rijtuig door de straten van Venlo reed.
“Eene machine, door benzine in beweeging gebracht, dreef de wagen voort. Hetgeen had veel bekijks.”
Oude kranten
Toenmalig wethouder Cees Jansen, zelf nota bene autoverkoper, bleef stug volhouden dat Arnhem de eerste stad was met een auto. Want hoe kun je nou zeker weten dat het waar is wat in oude kranten staat? Jansen stond tamelijk alleen in die mening.
“Dat monument maakt zo langzamerhand een beetje belachelijke indruk”, concludeerde de Gelderlander al in 2008. Maar het monument weghalen is ook niet zo eenvoudig. De zware steen is niet zo makkelijk van zijn plek te verwijderen.
Toch gaat dat komend jaar wel gebeuren. De Rijnkade ondergaat een metamorfose. Tussen de twee bruggen wordt de kade verstevigd en vergroend. Op de plek waar nu het monument staat, komt een groen glooiend gazon. Zonder monument.
Waar het monument naar toe gaat is niet bekend, maar ga er maar van uit dat het pas over tientallen jaren in een stoffig depot weer wordt teruggevonden.
