ARNHEM – Het was een bont gezelschap dat gisteren op vliegbasis Deelen bij elkaar kwam. Kunstenaars, generaals, veteranen, een enkele minister en een heks. Allemaal hebben ze meegewerkt aan de totstandkoming van de indrukwekkende expositie ‘Helmen vol verhalen’.
In de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land?
Die vragen vormde gedachte achter de reizende expositie ‘Helmen vol verhalen’ van de Arnhemse veteraan Amy van Son. Van Son koppelde 22 veteranen aan 22 kunstenaars. De persoonlijke verhalen van de veteranen over hun ervaringen inspireerden de kunstenaars tot een serie indrukwekkende kunstwerken.
Gisteren werd de expositie ‘Helmen vol verhalen’ officieel gepresenteerd op vliegbasis Deelen.
“Een bijzonder moment”, aldus organisator Amy van Son. “Dit is voor het eerst dat alle kunstwerken bij elkaar staan.”
Van Son: “Het is belangrijk dat deze verhalen verteld worden. Door met de hulp van kunstenaars de verhalen van veteranen boven water te halen, wordt hun geschiedenis zichtbaar voor iedereen. De universele taal van kunst slaat als het ware een brug tussen de militaire wereld en de burgermaatschappij.”
Een goed voorbeeld van zo’n verhaal vormt het kunstwerk dat Anders Wolhar maakte naar aanleiding van zijn gesprekken met Marco Kroon, waarschijnlijk de bekendste veteraan van Nederland.
De keerzijde van de medaille
Marco Kroon was in 2007 commandant tijdens een geheime inlichtingenmissie in Afghanistan. Kroon kreeg in 2009 de Willemsorde; de hoogste militaire onderscheiding voor moedig optreden en leidinggeven.
Tijdens zijn missie werd Kroon gevangengenomen, mishandeld en verkracht. Na zijn vrijlating, doodde hij zijn belager.
Sinds de toekenning van de Willemsorde is alles wat Marco Kroon doet onderwerp van gesprek in de Nederlandse media.
Die twee kanten worden belicht in het kunstwerk dat Anders Wolhar maakte. Het kunstwerk toont een spiegelkabinet met een Willemsorde. De voorkant ligt naar beneden en is alleen via spiegels te zien. De achterkant van de onderscheiding is wel te zien, maar is inktzwart geschilderd: de keerzijde van de medaille.
De expositie ‘Helmen vol verhalen’ gaat, zoals dat heet “op missie”. De tentoonstelling is vanaf volgende maand te zien in het Memory Vrijheidsmuseum in Nijverdal. Daarna reist de expositie door naar Groningen en Limburg. Wanneer de expositie weer terugkomt in Arnhem is nog niet bekend.
De verhalen van de kunstenaars en de veteranen is ook terug te zien op de website:
https://www.helmenvolverhalen.nl
