ARNHEM – In 1990 beschilderde Herman Brood een trolleybus. Hoewel de bus slechts vier jaar in Arnhem rondreed, wordt er door veel mensen nog altijd met vertedering en toewijding over gesproken. De ‘Broodbus’ is meermalen gered van de ondergang. Tegenwoordig heeft de bus een nieuw leven als karaoke bar…
(Door: Patrick Arink)
Herman Brood was eind jaren tachtig niet alleen het enfant terrible van de Nederlandse popmuziek. Hij kreeg in toenemende mate erkenning als kunstenaar voor zijn wilde graffiti-werken.
In Arnhem vond toenmalig wethouder Martin van Meurs, waarover ook veel andere dingen zijn te vertellen die we nu buiten beschouwing laten, maar die Martin van Meurs dus, vond het een goed idee om Herman Brood uit te nodigen om een trolleybus te beschilderen.
Officieel werd later gezegd dat het was om het openbaar vervoer te promoten, maar dat fabeltje is er achteraf bij verzonnen. Martin van Meurs was op dat moment op het toppunt van zijn macht als ‘rode ayatollah’ (want er is écht veel bijzonders over die man te melden) en hem leek het gewoon een leuk idee. Meer motivatie was niet nodig.
Flinke slokken rum
Herman Brood zag het aanvankelijk niet zitten om naar Arnhem af te reizen om een bus te beschilderen, maar nadat Van Meurs meldde dat daar een vergoeding van 30.000 gulden tegenover stond, kwam Herman Brood naar Arnhem.
Brood arriveerde met een enorme kater. Zo kon hij niet werken, meldde hij aan wethouder van Meurs. Maar met wat drank op moest het wel lukken, dacht hij.
Een ambtenaar werd met de portemonnee van Van Meurs op pad gestuurd om een fles rum te halen en nadat Herman Brood een paar flinke slokken uit de fles genomen had, ging hij aan de slag. Binnen een paar uur was het kunstwerk klaar. Het eindresultaat was een wild beschilderde trolleybus in felle kleuren.
Herman Brood vertrok. De Herman Brood-bus werd het pronkstuk van het Arnhemse trolley-netwerk.
Tenminste: dat was het idee. Maar de praktijk stond haaks op die gedachte.
Uit de dienstregeling
Veel buschauffeurs weigerden om met de Brood-bus door de stad te rijden. Ze vonden de beschildering een aanfluiting en pakten liever een andere bus uit de remise. Bovendien waren er ook Arnhemmers die weigerden in te stappen in de bus als hij stopte bij hun halte. Kortom: de bus was niet geliefd. Dat kwam pas later. Voor het grootste gedeelte van haar bestaan als Arnhemse trolleybus, stond de Brood-bus stil in de remise.
Al vier jaar later, in 1994, werd de bus om die reden uit de dienstregeling gehaald. Maar wat nu? De bus was wél een kunstwerk. Jarenlang stond de bus weg te roesten bij de steenfabriek in Meinerswijk.
In de loop der jaren zijn er meerdere voorstellen geweest om de bus weer op te knappen en meerdere eigenaren hebben uiteindelijk besloten om dat toch niet te doen.
(De verpauperde Herman Brood-bus in Meinerswijk. (Foto: Harry Gerritsen.))
Karaoke bar
Dat veranderde zo’n vier jaar geleden, toen een stel Nijmeegse kunstenaars de bus overnam.
“De bus heeft jarenlang stilgestaan op een braakliggend terrein”, aldus initiatiefnemer Jop Teeuwissen. “Door vandalisme en het weer was er eigenlijk niet veel meer van over.”
Via crowdfunding kreeg de Nijmeegse kunstenaarsclub Stichting Hubert het voor elkaar om 25.000 euro aan donaties binnen te halen. Dat was voldoende om de bus helemaal op te knappen.
Wonder boven wonder waren de beschilderde platen aan de buitenkant van de bus wel nog in goede staat. De Broodbus wordt inmiddels gerekend tot een van de toonaangevende kunstwerken van Herman Brood.
Maar behalve kunstwerk, heeft de bus inmiddels ook een andere functie: karaoke bar. Maar: geen gewone karaoke bar. De Broodbus wordt gebruikt voor ‘poëzie karaoke’. In de poëzie karaoke draag je gedichten van beroemde dichters voor, die net als bij gewone karaoke, op een scherm regel voor regel verschijnt. Hieronder zie je hoe dat eruit ziet.
