ARNHEM – Voetbalclub Vitesse dreigt vanaf 1 oktober van dit jaar geen stadion meer te hebben. Hoe ongeloofwaardig het ook klinkt: precies zeventig jaar geleden zat Vitesse óók al bijna zonder stadion na een hoog oplopend conflict over de huurprijs. Het conflict van nu is een exacte kopie van de heibel in 1953 over Nieuw Monnikenhuize.
(Door: Patrick Arink)
Gelredome-eigenaar Michael van der Kuit en Vitesse zijn al een tijdlang verwikkeld in een conflict over de huur van Gelredome. Het huurcontract loopt af en Vitesse weigert het nieuwe huurcontract te ondertekenen omdat zij de huurprijs te hoog vindt. Vitesse dreigt daardoor vanaf 1 oktober van dit jaar geen stadion meer te hebben. Het is niet voor het eerst dat Vitesse in die situatie zit. In 1953 gebeurde precies hetzelfde.
Vitesse speelde toen op Nieuw Monnikenhuize. Het stadion tussen de Rosendaalseweg en de Monnikensteeg was in 1950 met behulp van Marshallgeld voor de wederopbouw gebouwd. Het ‘moderne’ stadion bood plaats aan 18.000 mensen en was eigenlijk veel te groot voor Vitesse, dat toen nog uitkwam in de Tweede Klasse. Eigenaar van Nieuw Monnikenhuize was de gemeente Arnhem.
De eerste berichten dat er heibel in de tent was, stonden in juli 1953 in de Arnhemsche Courant. Waar anders?
Hazenpad
De Arnhemsche Courant meldt onder de olijke kop ‘Kiest Vitesse het Hazenpad?’ dat zij heeft gehoord dat Vitesse weg wil van Nieuw Monnikenhuize. Aan het Hazenpad in Rozendaal zou Vitesse grond willen aankopen om een eigen stadion te bouwen.
“Natuurlijk zoekt Vitesse een uitweg uit de impasse doordat het contract met de gemeente op 1 november afloopt en het nieuwe contract onaanvaardbare voorwaarden bevat”, aldus de Arnhemsche Courant.
Het nieuws over het huurconflict en de mogelijke bouw van een eigen stadion worden door Vitesse ten stelligste ontkend:
“Vitesse deelt ons mede dat wij bij de Arnhemsche Courant blijkbaar beter op de hoogte zijn van de plannen dan Vitesse zelf”, schrijft de Arnhemsche Courant onderkoeld. “Vitesse heeft met belangstelling kennisgenomen van hetgeen het zelf van plan is.”
Maar natuurlijk heeft de Arnhemsche Courant het bij het juiste eind en is het geen bullshitverhaal. Een week later heeft de Arnhemsche Courant alle feiten op een rijtje. In een artikel met de kop ‘Vestigt Vitesse zich buiten de gemeente Arnhem?’ wordt het conflict uitgelegd aan de lezers.
Teveel ups en downs
Het huurcontract van Nieuw Monnikenhuize loopt op 31 oktober 1953 af. Als stadion-eigenaar heeft de gemeente Arnhem de huurprijs in het nieuwe huurcontract flink opgeschroefd. Vitesse betaalde vanaf de bouw van het stadion in 1950 een huurprijs van 7.600 gulden per jaar.
In het nieuwe contract moet Vitesse naar liefst 22.000 gulden huur per jaar gaan betalen. Daarnaast zou de voetbalclub ook verantwoordelijk worden voor het onderhoud. Dat bedrag wordt door de Arnhemsche Courant ingeschat op 10.000 gulden per jaar. Als stadion-eigenaar zou de gemeente bovendien veertig procent van de kaartverkoop ontvangen.
Vitesse vindt de huurprijs te hoog. De voetbalclub weigert het nieuwe huurcontract te ondertekenen.
“In een topseizoen zou Vitesse een dergelijke huur wel kunnen betalen, maar Vitesse heeft in het verleden teveel ups en downs gehad dat zo’n hoog huurbedrag kan worden opgebracht”, concludeert de Arnhemsche Courant.
Vitesse wil het stadion wel kopen, maar “het recht op koop wenst het gemeentebestuur Vitesse niet te verlenen”. Een vertrek uit Arnhem is daarom een optie die nadrukkelijk op tafel ligt:
“De leden van Vitesse hebben het bestuur gemachtigd uit te zien naar terreinen buiten de gemeentegrenzen om daarop een nieuw stadion te stichten.”
De nood is hoog, want vanaf 1 november 1953 zit Vitesse zonder stadion.
De Arnhemsche Courant wijst B&W aan als schuldige in het conflict.
“Het beleid van B&W is teleurstellend. Gedurende de onderhandelingen is een sfeer van wantrouwen ontstaan. Heeft het gemeentebestuur wel voldoende inzicht in wat er leeft? Vitesse zou niet de eerste Arnhemse sportvereniging zijn die Arnhem zou verlaten omdat zij niet pasklaar geknipt wenst te worden volgens het naar gemeentelijke inzicht juiste patroon.”
Bij de Arnhemsche Courant hadden we ook zeventig jaar geleden al een Mening.
Gemeenteraad grijpt in
In augustus 1953 mengt de gemeenteraad zich in het conflict. Onder druk van de gemeenteraad moet wethouder Bronkhorst de huurprijs verlagen en opnieuw met Vitesse rond de tafel. Met grote tegenzin voert de wethouder uit wat de gemeenteraad hem opdraagt.
De deadline van 1 november 1953 is inmiddels verstreken. Hoewel wethouder Bronkhorst (P.v.d.A.) aan de gemeenteraad meldt dat “het gedrag van Vitesse om te huilen is”, staat hij alleen in die mening. De gemeenteraad concludeert dat de partijen er waarschijnlijk toch wel uitkomen.
Zonder huurcontract speelt Vitesse haar thuiswedstrijden nog steeds gewoon op Nieuw Monnikenhuize. De plannen om buiten Arnhem een stadion te bouwen zijn van de baan.
In april 1954 ligt er een nieuw huurcontract, dat ondanks protesten van wethouder Bronkhorst met 20 stemmen voor en 17 stemmen tegen wordt goedgekeurd door de gemeenteraad. Vitesse heeft weer een stadion.
Hieronder: in een tijd dat Photoshop nog niet bestond, plaatste de Arnhemsche Courant op 16 december 1953 deze opmerkelijke fotomontage. Aanleiding voor de foto is het debat in de gemeenteraad over het huurconflict.
Het originele foto-onderschrift luidt:
“De heer Van Buggenum (rechts) kan nog juist een aanval van de heer Bronkhorst, die zelfs zijn sigaar daarvoor niet heeft thuisgelaten, afslaan. De heer Dommering en aanvoerder Matser (resp. 1e en 2e van links) snellen toe om bij de verdediging te helpen. Dit was overigens voorlopig de laatste aanval want kort daarop blies de scheidsrechter voor rust.”
