ARNHEM – De Arnhemse parken zijn de huiskamer van de stad. Maar hoe zorgen we ervoor dat Sonsbeek, Zypendaal en Gulden Bodem gezond blijven in tijden van klimaatverandering? Daarover ging het gisteravond tijdens een bijeenkomst van architectuurcentrum CASA.
(Door: Patrick Arink)
Onder de titel ‘De stad als oase’ werd bij CASA de schijnwerper gezet op de Arnhemse parken. Hoe zorgen we ervoor dat die parken ook in de toekomst niet ten onder gaan, bijvoorbeeld door de gevolgen van klimaatverandering?
Hoofdspreker gisteravond was Shahaf Strickmann van Strootman Landschapsarchitecten. Hij ontwikkelde afgelopen jaar een nieuwe visie voor de parken Sonsbeek, Zypendaal en Gulden Bodem. Hoewel Strootman Landschapsarchitecten een Amsterdams bureau is, kent Strickmann Arnhem goed. Hij woonde in Arnhem toen hij studeerde aan hogeschool Larenstein.
Evenementen
“De parken zijn een eeuwig voortdurend theater waarin iedere boom of gebouw meespeelt in een ruimtelijk spel”, aldus Shahaf Strickmann. “Ze zijn gevormd door de vele eigenaren, beheerders en gebruikers. Maar in de loop der tijd is Sonsbeek veranderd. Honderd jaar geleden had je andere gebruikers dan tegenwoordig.”
Honderd jaar geleden was Sonsbeek vooral een geliefd wandelgebied voor de elite. Tegenwoordig is het niet alleen een wandelgebied, maar vinden er ook grote en kleine evenementen plaats. Van Park Open tot de Theater Avenue en van het Flow festival tot aan de Sonsbeek beeldententoonstellingen.
“Evenementen horen erbij”, aldus Shahaf Strickmann. “Maar omdat evenementen soms een beroep doen op kwetsbare openbare ruimte, zijn spelregels wel van belang.”
Niet iedereen in de zaal vindt echter dat die spelregels streng genoeg zijn. Margreet van Gastel van de Vrienden van Sonsbeek: “Bij de laatste beeldententoonstelling was onvoldoende rekening gehouden met de impact van bezoekers. Twaalf monumentale beuken zijn daardoor gesneuveld.”
De ‘evenementendruk’ op het park is te groot, is al jarenlang een veelgehoord argument. Zeker ook omdat het aantal wandelaars en bezoekers aan het park sinds corona is toegenomen. Maar volgens Kees Bouwhof van Stadsvilla Sonsbeek moet je ook weer niet teveel waarde hechten aan klachten over drukte.
“Bij evenementen is het rond die evenementen druk in het park, maar wanneer je wat verder het pad inloopt is het rustig.”
Drukte in het park doet zich volgens Bouwhof met name voor in het vroege voorjaar.
“Vanaf de eerste mooie dagen van het jaar is het druk. Die drukte duurt ongeveer tot half mei. Daarna zie je dat het zich verpreid over meer plekken.”
Klimaatverandering
Naast zorgen om drukte, zijn er ook terechte zorgen over klimaatverandering. Wat betekent meer droogte en meer neerslag voor de biodiversiteit in het park?
Shahaf Strickmann: “Door klimaatverandering kan het soms verstandig zijn om voor de nieuw aan te planten lanen andere boomsoorten te kiezen dan er oorspronkelijk werden aangeplant. Je kunt dan denken aan bomen uit Zuid Europa.”
Ook stelt Strickmann voor om meer bekkens aan te leggen in de beekdalen van de parken om bij piekbuien regenwater uit hoger gelegen delen op te vangen.
Strickmann: “We willen toewerken naar een duurzame waterhuishouding, door het water waar mogelijk vast te houden, te vertragen en te bergen.”
Of dat voldoende is om er ook voor te zorgen dat de beuken in het park sterk genoeg zijn om extra hitte en droogte te dragen is de vraag. Maar Simon Klingen maakt zich geen zorgen. Dertig jaar geleden was Klingen betrokken bij de toenmalige visie op het park. Tegenwoordig maakt hij deel uit van de schouwgroep.
“Bij klimaatverandering zijn de beuken het meest kwetsbaar”, aldus Klingen. “Maar. Als je een bodem hebt die water wat langer vasthoudt, en dat hebben we hier, dan is het probleem veel kleiner.”
Toch kan het volgens Klingen geen kwaad om meer andere boomsoorten in het park aan te planten.
“Diversiveren is wel verstandig. Maar kijk uit als je daarvoor bomen moet omzagen. We hebben in Arnhem een paar clubs die alert zijn als je plannen hebt om te zagen. Zagen leidt tot vragen.”
