ARNHEM – Het is dit jaar 125 jaar dat Sonsbeek een openbaar stadspark is. Ter gelegenheid daarvan is er een prachtige serie podcastverhalen gemaakt die stilstaat bij verleden, heden én toekomst van Sonsbeek. Welkom bij de Sonsbeek Parkcast.
(Door: Patrick Arink)
De serie podcastverhalen wordt gemaakt door programmamaker Edwin Verdurmen.
“Na mijn studie Bouwkunde in Eindhoven zag ik een sollicitatie voor het Gelders Genootschap hier in Arnhem”, vertelt Edwin. “Ik heb gesolliciteerd en ik mocht op gesprek komen. Het Gelders Genootschap had haar kantoor bij Huis Zypendaal. Ik was nog nooit in Arnhem geweest. Vanaf het station liep ik Sonsbeek in en daarna door park Zypendaal. Ik was stomverbaasd over de schoonheid. Ik heb toen besloten: als ik die baan krijg, ga ik in Arnhem wonen en dan ga ik nooit meer weg.”
Edwin Verdurmen kreeg de baan. Ruim twintig jaar na dato woont hij nog steeds in Arnhem, in een huis dat uitkijkt op Sonsbeek.
Lachend: “Ik zou echt nog steeds nergens anders willen wonen.”
Praten met experts
De liefde voor Sonsbeek is de aanleiding om een uitgebreide serie Podcast-verhalen te maken over Sonsbeek. Vanaf de vorming van het landschap in de laatste ijstijd, via de middeleeuwen naar de ontwikkeling van Sonsbeek als stadspark. Over ieder onderwerp spreekt Edwin Verdurmen met experts. De serie podcasts is onderhoudend en informatief.
“Het is enorm leuk om alle verhalen te horen”, vertelt Verdurmen. “Bas Lukkenaar van Burgers’ Zoo wist veel te vertellen over de dieren die hier leefden in de prehistorie. Archeoloog Martijn Defilet en parkgids Gerard Herbers hebben veel kennis over de rol van de Jansbeek en de watermolens die hier stonden.”
Op dit moment staan er vier ‘parkcasts’ online. In de vierde podcast wordt de aankoop van Sonsbeek door de gemeente Arnhem besproken.
Verdurmen: “Het bekende verhaal is dat Tellegen van de gemeente Arnhem Sonsbeek kocht van baron Van Heeckeren. Van Ad Habets heb ik nu geleerd dat het iets anders in elkaar zat. De baron had Sonsbeek een paar jaar ervoor al verkocht aan een houthandelaar. Met hem is de gemeente vervolgens in onderhandeling gegaan over aankoop van Sonsbeek.”
De serie podcasts wordt chronologisch opgebouwd. Naast het landschap en de historie, komen in de afleveringen die nog volgen ook de natuur en cultuur in het park aan bod.
Watermolens
Wandelend door het park zijn er op ieder punt wel verhalen te vertellen. Door de serie podcasts is Edwin Verdurmen zelf inmiddels ook een kenner van het park. Bij de grote vijver vertelt hij:
“De vijvers in het park zijn aangelegd als vijver toen het landgoed vanaf de zeventiende eeuw mooi en voornaam moest worden. Maar voor die tijd waren het wijers. Een wijer is een waterbassin. Die waren bedoeld om de watermolens in het park te voeden met water. Langs de Jansbeek stonden toen tien watermolens. Drie molens binnen de stadsmuren en zeven watermolens in Sonsbeek.”
Ook de eilanden die in de verschillende vijvers in Sonsbeek liggen, bestonden al nog voor Sonsbeek als park werd aangelegd.
“Omringd door water stonden hier de voorraadschuren voor de stad. Een van die schuren is aan het begin van de zestiende eeuw door de roemruchte Karel van Gelre nog omgebouwd tot jachtslot.”
De naam Sonsbeek als aanduiding voor het huidige park ontstond aan het eind van de zeventiende eeuw. En dat heeft niets te maken met een verbastering van Sint Jansbeek, zoals veel mensen denken.
Edwin Verdurmen: “Anna van Sonsbeeck had in die tijd veel eigendommen in Arnhem, waaronder een van de watermolens in het park. Die molen werd na verloop van tijd de Sonsbeeck-molen genoemd. Daarna werd Sonsbeeck gebruikt als aanduiding van het hele landgoed.”
Meer weten over Sonsbeek? Je vindt de afleveringen van de podcasts over Sonsbeek op deze pagina.
De serie podcasts wordt mede mogelijk gemaakt dankzij financiële steun door Mediafonds Arnhem.
