ARNHEM – De gemeente Arnhem zit niet aan tafel met het ministerie van I&W bij het uitwerken van omvangrijke plannen op het spoor in Arnhem. Dat gaf wethouder Nermina Kundic (D66, Mobiliteit) gisteravond toe in de gemeenteraad. Na een reeks artikelen in de Arnhemsche Courant over de spoorplannen van het ministerie, werd de wethouder tijdens de raadsvergadering aan de tand gevoeld door de VVD.
(Door: Patrick Arink)
De wethouder probeerde het wel. Door te bagatelliseren en de media de schuld te geven probeerde zij de impact van de plannen van het ministerie van I&W op het spoor in Arnhem kleiner te maken.
“Een krant kan beweren wat zij wil”, aldus Kundic. “Er is geen sprake van concrete plannen.”
Maar dat maakt de onthullingen uit de Arnhemsche Courant niet onwaar. Na een Woo-verzoek bij het ministerie van I&W ontving de Arnhemsche Courant een grote stapel documenten met plannen voor het spoor in Arnhem.
Zoals eerder gemeld: alles is nog vloeibaar en er is nog niets besloten. Maar één ding staat vast: het ministerie van I&W wil in en om Arnhem massaal investeren om de capaciteit op het spoor uit te breiden. Het spoor in Arnhem knelt nu al, en met de toename van regionaal, nationaal en internationaal vervoer moet dat knelpunt opgelost worden.
Drie spooroplossingen
Bureau Movares heeft in opdracht van het ministerie drie mogelijke oplossingen onderzocht. De combinatie van een open tunnelbak en een fly-over bij de huidige spoorkruising in Arnhem Oost, een spoortunnel die ten westen van Arnhem begint en bij de brug naar Westervoort boven de grond komt en spoorverdubbeling tussen Arnhem Centraal en de spoorkruising in Arnhem Oost.
Uit de documenten die de Arnhemsche Courant in handen heeft, is duidelijk dat het ministerie van I&W spoorverdubbeling op dit moment ziet als meest kansrijke optie.
Movares stelt voor om vanaf Arnhem Centraal tot aan de spoorkruising vier sporen aan te leggen op een viaduct op poten. Vanaf de spoorkruiding buigen twee spoorlijnen vervolgens af in de richting Zutphen en twee spoorlijnen in de richting Zevenaar. Het is volgens Movares dé oplossing om de capaciteit op het spoor voldoende uit te breiden.
Een glazen overkapping over het spoor heen, moet zorgen dat inwoners van Arnhem geen extra hinder ondervinden van het spoor. Om spoorverdubbeling mogelijk te maken moeten naar schatting ongeveer 150 woningen en bedrijven langs het spoor gesloopt worden.
Een spoortunnel onder Arnhem is technisch mogelijk, maar brengt gigantische kosten met zich mee. De combinatie van een tunnelbak/fly-over is volgens bureau Movares niet realistisch.
“Arnhem-Oost ligt in een landschappelijk ‘dal’ ten opzichte van de huidige sporen. Het ondergronds brengen van het spoor in Arnhem-Oost is onvoordelig. Het zorgt voor veel lengte en ruimtebeslag met grote barrières voor het stedelijk weefsel”, concludeert Movares.
Spoorverdubbeling in Arnhem maakt bovendien een andere optie mogelijk die het ministerie van I&W op dit moment aan het uitwerken is: goederenvervoer. Uit openbare documenten (hier te vinden) is duidelijk dat twee van de drie realistische scenario’s voor de aanleg van de noordtak van de Betuwelijn dwars door Arnhem lopen.
Niet aan tafel
Wethouder Kundic erkent dat deze plannen op tafel liggen, maar benadrukt dat er nog niets is besloten.
“Er is een notitie verschenen over de spoorcorridor Utrecht-Arnhem-Duitse grens. Doel is om realistische oplossingen te verkennen voor die toekomstige uitwerking. In die notitie zijn maatregelen genoemd die ‘mogelijk zouden zijn’. Het gaat hier nadrukkelijk om een eerste inventarisatie. Het zijn geen concrete plannen.”
“Ik kan u verzekeren dat we ons maximaal zullen inzetten om ervoor te zorgen dat Arnhemse inwoners zo min mogelijk geraakt worden door deze plannen”, aldus wethouder Kundic.
Dat kan Kundic wel beweren, maar wat daarbij een grote handicap is, is dat de gemeente Arnhem alleen zijdelings betrokken is bij de uitwerking van de plannen. Op basis van de Woo-stukken concludeerde de Arnhemsche Courant eerder al:
“De gemeente Arnhem heeft niet zoveel te zeggen. Het is duidelijk dat het ministerie van I&W de regie heeft.”
Wethouder Kundic moest toegeven dat de gemeente Arnhem inderdaad geen invloed heeft op de spooroplossingen die het ministerie verder wil uitwerken. De gemeente zit niet eens aan tafel met het ministerie.
Kundic: “Het is natuurlijk een Rijksprogramma. We hebben samen met de provincie en de Groene Metropool Regio gevraagd naar een zogeheten MIRT-verkenning (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport – red.). Als dat wordt toegekend, hebben we invloed op de lokale inpassingen. Dan zitten we direct aan tafel.”
Kundic moest ook toegeven dat de plannen van het ministerie invloed kunnen hebben op de verstedelijking die de gemeente wil realiseren in Spoorzone Arnhem Oost, zoals de Arnhemsche Courant ook al eerder concludeerde.
“Het zijn twee gescheiden trajecten die elkaar heel erg raken”, aldus Kundic. “Het ene is het traject van het Rijk om het spoor te optimaliseren. Het andere is het traject vanuit onze verstedelijking. Het is juist de bedoeling om te kijken hoe die twee trajecten elkaar raken.”
“Met de uitwerking van de spoorcorridor Utrecht-Arnhem-Duitse grens zitten we niet aan tafel. Bij spoorzone Arnhem Oost zijn we in gesprek met ProRail.”
Post Scriptum:
Heeft de gemeente Arnhem dan helemaal niets laten weten over de plannen van het ministerie van I&W met het spoor in Arnhem? Toch wel. In de Woo-stukken die de Arnhemsche Courant ontving, is deze reactie van een ambtenaar van de gemeente Arnhem te vinden:
“Er zijn verschillende mogelijkheden. Alle varianten hebben op de een of andere manier impact op de directe omgeving en kunnen leiden tot aanzienlijk ruimtebeslag, mogelijke sloop van bestaande bebouwing (bv Spijkerkwartier), minder nieuwbouw of aanzienlijke kosten (tunnelvarianten).
De huidige spoorlijnen (Zutphen en naar Zevenaar) liggen op hoge taluds in Arnhem. Dit zorgt zeker in Arnhem Oost voor een grote barrière werking tussen verschillende wijken in dit stadsdeel, bv tussen de wijken Presikhaaf en Molenbeke. Mede als gevolg hiervan is de sociale cohesie in dit stadsdeel laag/zwak.
Om deze barrière werking van het spoor te verminderen is het dus van groot belang dat er voor een oplossing wordt gekozen die dit vermindert: een tunnel of een viaduct op poten (Movares voorstel).
In het kader van GNOE (goederenroutering Noord Oost Europa) worden op dit moment 5 mogelijke routes onderzocht. Twee van die routes lopen dwars door Arnhem. Een dergelijke goederencorridor via Arnhem kruist niet alleen de A12 corridor bij Arnhem (met hinder voor het internationale, nationale en regionale personenvervoer), maar tast ook de leefbaarheid aan van de inwoners van Arnhem (route gaat dwars door het centrum van Arnhem), maar heeft ook grote consequenties voor de verstedelijkingsopgave in Arnhem Oost.”
