ARNHEM – Komende woensdag neemt de gemeenteraad een besluit over de gebiedsvisie voor de Schaapsdrift. De uitslag van de stemming staat nu al vast. Door een achterkamertjesdeal zullen de coalitiepartijen het plan van wethouder Bouwkamp (GroenLinks) aan een meerderheid helpen. Daarna storten de plannen als een kaartenhuis in elkaar.
(Door: Patrick Arink)
Er is zóveel mis met de plannen voor de Schaapsdrift dat het een mysterie is waarom de coalitiepartijen onder leiding van GroenLinks alles op alles zetten om de gebiedsvisie door de gemeenteraad te loodsen. Niemand met verstand van zaken gelooft werkelijk dat de plannen de eindstreep zullen halen.
In iedere weldenkende gemeente waren de plannen allang teruggetrokken. Sterker nog: er is geen enkele gemeente in Nederland die ooit heeft bedacht om de Wvg in te zetten op de manier waarop wethouder Bouwkamp dat nu probeert. Geen wonder dat de rechtbank besloten heeft om zich in een meervoudige kamer te buigen over de vraag of het juridisch wel door de beugel kan.
Mocht de rechtbank besluiten dat de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) gebruikt wordt op een manier die niet in lijn is met de bedoeling van de wet, en dat is goed mogelijk, dan vervalt de Wvg en storten de plannen als een kaartenhuis in elkaar.
Maar ook wanneer de rechtbank geen bezwaar heeft tegen de manier waarop wethouder Bouwkamp de Wvg inzet, dan zullen de plannen door een van de volgende obstakels in elkaar donderen.
Er is simpelweg te weinig tijd
Het is al ruim twee jaar geleden dat de Wvg werd opgelegd op de Schaapsdrift. Van rechtswege vervalt de Wvg automatisch drie jaar nadat de gemeenteraad het opleggen van de Wvg bekrachtigd heeft. Dat betekent dat de gemeenteraad uiterlijk op 31 mei 2025 haar goedkeuring moet geven aan een omgevingsplan.
De gemeente heeft dus slechts dertien maanden de tijd. En dat is te kort, blijkt uit de eigen planning van de gemeente die naar boven kwam in de Woo-documenten die de Arnhemsche Courant opvroeg.
“We zitten eigenlijk al te krap om de koninklijke weg te lopen, maar dat wisten we al”, concludeerde een van de betrokken ambtenaren een half jaar geleden al. Daarop is door de gemeente besloten om wat shortcuts te nemen in een poging om de deadline alsnog te halen. Volgens die nieuwe planning zou het net binnen de gestelde termijn kunnen.
“Maar”, voegt de ambtenaar daaraan toe: “Er moet dan echt niets uitlopen!”
In de nieuwe planning van de gemeente zou de gebiedsvisie uiterlijk in Q4 van 2023 door de gemeenteraad moeten worden vastgesteld. In werkelijkheid wordt de gebiedsvisie nu pas in Q2 van 2024 vastgesteld. Wanneer er voor 31 mei 2025 geen goedgekeurd omgevingsplan ligt, vervalt de Wvg en storten de plannen als een kaartenhuis in elkaar.
Wat daarbij ook nog meespeelt is dat de plannen hoogstwaarschijnlijk grondig herschreven moeten worden omdat het erop lijkt dat Innforte geen gebruik gaat maken van de parkergarage die de gemeente heeft ingetekend in de plannen. De plannen zullen in dat geval moeten worden aangepast, wat extra vertraging zal opleveren.
Laten we een referendum organiseren
Zelfs wanneer het de gemeente op miraculeuze wijze lukt om binnen de wettelijke termijn een omgevingsplan voor te leggen aan de gemeenteraad, is het een koud kunstje om die plannen over de deadline van 31 mei 2025 heen te tillen. Het enige dat daarvoor nodig is, zijn voldoende handtekeningen voor het organiseren van een lokaal referendum.
Dat referendum hoeft niet eens gewonnen te worden. We rekenen het je voor.
Stel dat het de gemeente lukt om al op 1 februari 2025 een omgevingsplan ter besluitvorming voor te leggen aan de gemeenteraad. Dat is het moment om een inleidend verzoek te doen tot het houden van een referendum. Daarvoor zijn 750 handtekeningen nodig.
Het directe gevolg van het inleidend verzoek is dat de gemeenteraad niet mag beslissen over het omgevingsplan voor de Schaapsdrift. De besluitvorming wordt aangehouden.
De initiatiefnemers van het referendum hebben vervolgens zes weken de tijd voor het ophalen van 3.000 handtekeningen voor een definitief referendumverzoek. Het zal geen probleem zijn om voldoende handtekeningen in te zamelen. In dit rekenvoorbeeld betekent dit dat het centraal stembureau ongeveer half maart 2025 groen licht geeft voor het houden van een lokaal referendum.
Volgens de referendumverordening van de gemeente Arnhem mag een lokaal referendum pas 85 dagen daarna gehouden worden. Die 85 dagen zijn nodig om het referendum te organiseren. Dit betekent dat een referendum over het omgevingsplan voor de Schaapsdrift op zijn vroegst in de tweede helft van juni gehouden kan worden.
De uitslag van dat referendum doet er niet toe. Zelfs niet als 64,7 procent van de Arnhemmers voor de plannen van de gemeente stemt. De Wvg is namelijk een paar weken voor het referendum gehouden wordt al vervallen en de plannen zijn daarom al als een kaartenhuis in elkaar gestort.
Gemeenteraadsverkiezingen maart 2026
We zitten inmiddels in hypothetisch vaarwater, maar stel dat én de rechtbank het gebruik van de Wvg goedkeurt én er binnen de tijd een omgevingsplan ligt én er binnen die tijd een referendum over de Schaapdrift gewonnen wordt: dan zijn de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 het volgende obstakel waarop het kaartenhuis in elkaar stort.
Het is vanwege alle rechtszaken en onteigeningsprocedures waar de gemeente mee te maken krijgt na goedkeuring van een omgevingsplan uitgesloten dat er voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 ook maar één huis gebouwd is op de Schaapsdrift.
Bij GroenLinks weten ze uit eigen ervaring met Stadsblokken-Meinerswijk, dat je bouwplannen minstens zeven jaar kunt tegenhouden door gebruik te maken van alle wettelijke mogelijkheden die je als tegenstander hebt.
We hebben eerder omstreden bouwplannen gehad die een belangrijk thema waren bij de gemeenteraadsverkiezingen. De Rijnbooghaven, het Kunstencluster en de bouw van het filmhuis hebben de voorstanders van die plannen bij gemeenteraadsverkiezingen nogal wat zetels gekost. Arnhemmers houden er niet van als er over hun hoofd een bouwplan wordt doorgedrukt.
Wanneer de huidige coalitiepartijen, GroenLinks voorop, zetels moeten inleveren bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen, zal een volgende coalitie de plannen voor de Schaapsdrift schrappen.
Het kaartenhuis dat deze plannen voor de Schaapsdrift zijn, zal nooit gerealiseerd worden. Het kaartenhuis zal vroeg of laat in elkaar storten. En de wethouder die politiek verantwoordelijk is weet dat. De fractievoorzitters van de coalitiepartijen in de gemeenteraad weten dat. Maar het is voor hen geen enkele reden om bewoners van de Schaapsdrift te verlossen van de Wvg op hun huizen.
