ARNHEM – De stembussen zijn gesloten. De stemmen zijn geteld en de officiële zetelverdeling is bekend gemaakt. Hoog tijd dus voor de vraag hoe we de verkiezingsuitslag in Arnhem kunnen duiden.
(Door: Patrick Arink)
In een speciaal duidingsdebat wordt de verkiezingsuitslag morgenavond besproken door de lijsttrekkers in Arnhem. Nu al is in grote lijnen duidelijk wat er door de verschillende partijen gezegd zal worden tijdens dat debat.
Allereerst zullen de partijen hun zorgen uitspreken over twee landelijke trends die ook in Arnhem zichtbaar zijn. De lage opkomst van 46,5 procent baart zorgen. Daarnaast is het politieke landschap in Arnhem nog verder versnipperd. Het aantal fracties in Arnhem stijgt van twaalf naar veertien.
Versnippering
De gemeenteraad in Arnhem telt de komende vier jaar maar liefst vier fracties met maar één zetel en vier fracties met twee zetels. Die versnippering zorgt ervoor dat de controlerende rol van de gemeenteraad in het geding is, waarschuwen politicologen.
Kleine fracties hebben vaak niet de tijd om alle onderwerpen waar de gemeenteraad over besluit te onderzoeken. Hoe zwakker de democratische controle, hoe zwakker het bestuur.
Een ander nadeel van een gemeenteraad met veertien fracties is dat er per partij nog minder spreektijd is. Met twaalf partijen in de gemeenteraad was het afgelopen vier jaar vaak al problematisch om raadsvergaderingen op een christelijk tijdstip te eindigen. Met twee extra fracties in de gemeenteraad wordt dat probleem alleen maar groter.
Er zit ook een positieve kant aan de versnippering. Het grote aantal fracties in de gemeenteraad zorgt ervoor dat er voor de coalitiepartijen altijd wel steun te vinden is voor voorstellen in de oppositie. De zetelverdeling in Arnhem zorgt voor een ideale biotoop voor dualisme in de gemeenteraad.
Met zoveel partijen in de raad is er altijd wel steun voor voorstellen vanuit de oppositie. Het zorgt voor een politiek klimaat waar de stem van de oppositiepartijen niet alleen gehoord wordt, maar ook invloed heeft op het beleid.
Nieuwe coalitie
De grote vraag die nu voorligt is welke partijen met elkaar een nieuw college van B&W gaan vormen. De inhoudelijke verschillen tussen de grootste partijen zijn klein. Iedereen wil een groenere stad met voldoende betaalbare woningen. Grote kwesties liggen er eigenlijk niet, dus het kan veel kanten op.
GroenLinks zal als grootste partij in de gemeenteraad het voortouw nemen bij de coalitie-onderhandelingen. Cathelijne Bouwkamp van GroenLinks houdt haar kaarten voor haar borst en wil eerst het duidingsdebat in de gemeenteraad afwachten. Maar het ligt voor de hand dat er deze week vanuit GroenLinks een informateur wordt aangesteld die bij alle partijen gaat polsen hoe de vlag erbij hangt.
Dat zal niet alleen gaan over de vraag wie met wie de stad gaat besturen, maar ook over de vraag wat voor akkoord er gesloten moet worden. In het verleden lagen er vaak dichtgetimmerde bestuursakkoorden die weinig flexibiliteit gaven. De kans dat dat dit keer gebeurt, lijkt nihil.
Vier jaar geleden lag er een akkoord op hoofdlijnen, dat tegelijkertijd op financieel vlak behoorlijk zat dichtgetimmerd. Afgaande op de geluiden vanuit de grootste partijen in de gemeenteraad, komt er dit keer waarschijnlijk een bestuursakkoord dat iets losser in elkaar gaat zitten.
Er is ook nog de optie om een raadsakkoord te sluiten, maar hiervoor is waarschijnlijk te weinig steun binnen de gemeenteraad. Alleen de Partij voor de Dieren en Volt zijn hartstochtelijk pleitbezorger van een raadsakkoord. De grote partijen in de raad, de VVD voorop, staan daar wat terughoudender tegenover.
Maar je weet het niet. Dit is Arnhem. In politiek Arnhem is alles mogelijk.
