ARNHEM – Cijfers liegen niet, zeggen ze. Maar het beeld dat de rotzooi rond afvalcontainers na het afschaffen van diftar fors is afgenomen, blijkt niet uit de cijfers. Het aantal meldingen over afvaldump dat bij de gemeente Arnhem binnenkomt loopt terug, maar niet heel hard.
Afgelopen maand ontving de gemeente Arnhem via het meldsysteem Fixi in totaal 1.680 meldingen over afvaldump. Dat is ongeveer een kwart minder dan een half jaar geleden, toen Arnhemmers restafval alleen konden weggooien met een afvalpas in het diftar-systeem.
Nadat een krappe meerderheid van de Arnhemmers zich bij het referendum over diftar uitsprak tegen het afvalsysteem, gingen de containers vier maanden geleden van het slot. Dat heeft zichtbaar geleid tot minder rotzooi naast de containers, maar afvaldump is ondanks het openen van de afvalcontainers niet verdwenen.
“Sinds de afvalcontainers open zijn zien we een duidelijke afname van het aantal bijplaatsingen”, zegt woordvoerder Martine Baar van de gemeente Arnhem. “Het beeld is dat de stad een stuk schoner is. Maar afvaldump blijft, met name van klein en groot grofvuil.”
Diftargeschiedenis
De cijfers van het aantal afvalmeldingen van de gemeente Arnhem over 2020 en 2021 tonen alle belangrijke momenten uit de diftargeschiedenis van Arnhem.
Met respectievelijk 954 en 863 meldingen waren er in januari en februari 2020 veel minder meldingen dan in de maanden erna. Dat kwam niet doordat er in die maanden minder afval naast de containers stond. De gemeente maakte de eerste maanden van 2020 gebruik van een gebruiksonvriendelijk systeem om afvalmeldingen door te geven.
Nadat de gemeente in maart 2020 overstapte op het veel gebruikersvriendelijke Fixi-systeem, ging het aantal meldingen dat werd doorgegeven rap omhoog.
De piek in juli 2020 met in totaal een recordaantal van 3.860 meldingen is ook verklaarbaar. Hoewel de afvalcontainers ook voor die tijd alleen met een afvalpas te openen waren, moest er met ingang van 1 juli 2020 voor iedere vuilniszak restafval 80 eurocent betaald worden. Veel mensen kwakten na die datum hun afval naast de container, in plaats van erin.
In de maanden erna had de gemeente de grootste hotspots in de stad in beeld. Ook wanneer er geen meldingen waren, reed de gemeente dagelijks langs de containers waarvan bekend was dat er iedere dag afval naast werd gezet. Dat verklaart de daling van het aantal meldingen in de maanden nadat diftar officieel was ingevoerd.
Bovendien waren er voldoende mensen in de stad die geen zin meer hadden om alweer een melding te maken bij Fixi als er voor de zoveelste keer afval naast een container in hun buurt werd geplaatst.
Sinds juni van dit jaar ligt het aantal Fixi-meldingen steevast onder de 2.000 per maand. Op 1 juni opende wethouder Bob Roelfs (Arnhem Centraal) symbolisch de eerste afvalcontainer. Sindsdien zijn alle containers in de stad weer zonder afvalpas te openen.
Ondergrondse containers
Dat er nog steeds relatief veel meldingen binnenkomen bij de gemeente over afval naast de container, is niet verwonderlijk. Diftar-tegenstanders zeiden terecht dat diftar leidt tot meer afvaldumpingen, maar geen diftar betekent niet automatisch dat er ook geen afvaldumpingen meer zijn.
Afvaldump is een probleem in iedere gemeente die gebruik maakt van ondergrondse containers. Ook in gemeenten zónder diftar is afval naast de containers een groot probleem, blijkt uit een inventarisatie in vergelijkbare gemeenten.
Neem bijvoorbeeld de gemeente Den Haag, een stad die qua bevolkingssamenstelling veel overeenkomsten vertoont met Arnhem. Den Haag heeft geen diftar. Inwoners kunnen hun afval zonder pasje in de container storten.
Maandelijks verwijdert de gemeente den Haag ongeveer 90.000 kilo afval dat naast de containers wordt neergezet. Ieder jaar worden ongeveer 5.000 overtreders op de bon geslingerd.
Of neem Delft, ook een gemeente die geen diftar heeft.
“Het is niet normaal wat een vreselijke bende je regelmatig aantreft”, aldus het AD.
“Wat je vaak ziet, is gewoon stuitend. Te volle containers, vuilnis in zakken ernaast en gewoon gedumpt afval: van matrassen en hout tot kapotte lampen en etensresten. Asociaal gewoon”, wordt een inwoner in de krant geciteerd.
Kortom: net als in Den Haag, Delft en veel andere steden zal het probleem ook in Arnhem wel nooit helemaal verdwijnen.
Nadat Arnhem in maart van dit jaar stemde voor het stoppen met diftar is het nu wachten op een nieuw afvalplan. Dat plan moet ertoe leiden dat de hoeveelheid restafval per inwoner omlaag gaat. Naar verwachting wordt dat plan later deze maand door wethouder Roelofs gepresenteerd.
