ARNHEM – Heel moeilijk lijkt het niet. Je haalt wat asfalt weg, je verlegt een paar verkeersstromen en je hebt voldoende ruimte om de singels om te toveren tot één groot park: het Singelpark.
(Door: Patrick Arink)
Dat voorstel komt van Platform Binnenstad Arnhem (PBA). Tijdens de viering van het vijfjarig bestaan presenteerde PBA deze week het plan ‘Grip op Beweging’. Daarin wordt onder meer voorgesteld om de singels weer de groene luister te geven die het in vroeger tijden had.
“De binnenstad is omsingeld door asfalt en verkeer. Het verdeelt de stad. Arnhem doet zichzelf hiermee tekort”, staat in het plan. “Door het verkeer in het centrum te knijpen, zoals al in tal van steden gebeurt, wordt het doorgaande verkeer gestimuleerd om om de stad heen te rijden.”
Honderd jaar geleden waren de singels een stuk groener dan nu. Maar tijdens de wederopbouw werden de singels veranderd in grote verkeersstraten. De auto had immers de toekomst en je moest met de auto tot in het hart van de stad kunnen komen, was toen de gedachte.
Inmiddels wordt daar heel anders over gedacht. Auto’s worden tegenwoordig zoveel mogelijk uit het centrum van de stad geweerd. Maar de structuur die destijds werd aangelegd om al die auto’s naar de binnenstad te leiden, bestaat nog steeds. Hoog tijd om daar verandering in te brengen.
“De dubbele infrastructurele omsingeling van buiten- en binnensingel houdt de Arnhemse binnenstad gegijzeld, waardoor binnenstad, Modekwartier en het Spijkerkwartier uit elkaar gehouden worden”, aldus PBA.
Door het creëren van een park wordt die barriere opgeheven en ontstaat er meer verbinding tussen de verschillende stadsdelen, is het idee.
Stadstheater Arnhem en Musis zijn dankzij de aanleg van meer groen op de singels niet langer gescheiden door een zee van asfalt, maar liggen in hetzelfde park. Vanuit het Spijkerkwartier wandel je via een nieuwe brug over de Lauwersgracht zo naar het Stadstheater. Het Singelpark legt bovendien een groene loper uit voor wandelende en sportende bewoners en bezoekers naar Park Sonsbeek.
PBA vroeg ontwerper Harro De Jong om in te zoomen op drie knelpunten: de Jansbuitensingel, het Willemsplein en de Zypse Poort.
Jansbuitensingel
De Jansbuitensingel wordt in het plan getransformeerd van racebaan naar een groene buitensingel. De parkeerstrook en de ventweg die nodig is om de parkeerstrook te bereiken, zijn verdwenen. Het fietspad is verbreed en er is een fatsoenlijk voetpad. Tussen het fietspad en de weg is groen toegevoegd, net zoals rechts voor de gevels.
“Laten we niet vergeten dat de singels ooit zijn ingericht als flaneerpark voor de aangrenzende villa’s”, aldus PBA. “Later zijn die villa’s kantoren geworden. Nu zien we de beweging de andere kant op. Dat vraagt om nadenken over de vraag hoe we de verblijfskwaliteit van die singels én de hele binnenstad kunnen verbeteren.”
PBA hoopt dat een groenere singel ook leidt tot minder hinderlijk gedrag van automobilisten.
“Wellicht dat de fraaie uitstraling ertoe leidt dat ze op de rem trappen.”
Willemsplein
Arnhem heeft de unieke situatie dat er vanaf het station vier pleinen direct na elkaar de stad in leiden: het Stationsplein gaat over in het Nieuwe Plein, meteen daarachter is het Willemsplein en daarna het Gele Rijdersplein.
Als het aan PBA ligt, wordt het Willemsplein veranderd in een ‘Willemspark’. Om dat mogelijk te maken wordt de grote bushalte aan de kant van het Gele Rijdersplein voor het grootste deel opgeheven. Volgens PBA heeft de huidige bushalte geen grote functie.
“Het is bijzonder dat Arnhem twee grote busstations heeft op enkele honderden meters afstand van elkaar. Dat is één verkeersplein teveel. Deze inrichting biedt de mogelijkheid om Park Sonsbeek door te trekken tot in de binnenstad.”
Zypse Poort
Op bovenstaande foto is vóór de Zijpse Poort gedaan wat nu pal erna gebeurt: het samenvoegen van verkeer in twee rijbanen, naast een dubbele busbaan. Op deze manier ontstaat ruimte om veel overbodig asfalt te verwijderen, waardoor ruimte is voor bomen en planten.
“Zo ontstaat een prachtige groene loper naar het iconische Park Sonsbeek”, aldus PBA. “Of anders gezegd: Sonsbeek strekt een groene tentakel uit naar de binnenstad.”
Groen op één, twee en drie
Het idee voor de groene transformatie van de singels sluit aan bij de plannen van de gemeente Arnhem om de stad verder te vergroenen. De ambitie van de gemeente is dat de komende jaren tien procent van al het asfalt in de stad verdwijnt om plaats te maken voor meer groen.
Wethouder Jan van Dellen (Economische Zaken, VVD) liet bij de presentatie van het plan ‘Grip op Beweging’ weten dat hij enthousiast is. Ook bij Arnhem6811, de belangenvereniging van binnenstadsbewoners, wordt enthousiast gereageerd.
“We zijn vooral erg te spreken over het idee om de Jansbuitensingel aan te pakken, zegt Marcel van Empel van Arnhem6811. “Er wordt op de hele Centrumring te hard gereden, maar met name op de Jansbuitensingel wordt veel geraced. Dit plan zou dat probleem in één klap oplossen.”
“Meer groen in de binnenstad is sowieso iets waar we ons hard voor maken. We hebben vorig jaar een enquete gehouden onder binnenstadsbewoners waar zij de meeste prioriteit aan willen geven. In de uitslag stond meer groen op één, twee en drie. Dus wat ons betreft beginnen we morgen al om dit plan uit te voeren.”
Zo ver is het nog niet, beseft ook PBA:
“Natuurlijk zijn er praktische consequenties die nadere bestudering vragen. Maar we hebben de kans om de omsingeling te doorbreken. Onze invalshoek is maximale groene kwaliteit, minder racebaan, betere luchtkwaliteit voor de mensen in de binnenstad en aan de singels. Kortom: een gastvrijere binnenstad.”
