Hoe staat het met het creatieve klimaat in Arnhem? Er wordt altijd gekeken naar beleidsmakers en instellingen. In de media wordt er vooral veel gepraat over gebouwen. Maar de kunstenaars komen nooit zelf aan het woord. Dat is eigenlijk gek. Daarom wil Standplaats Arnhem van de creatieve en culturele makers zelf horen hoe ze de stad ervaren. Vandaag componist, songwriter en zangeres Marielle Woltring, alias LAVALU.
(Door: Leendert Douma)
(Foto: Sophie Vermeulen)
“Five years, that’s all we’ve got!” zong David Bowie ooit over een naderend einde van de wereld. Het is een zelfde urgentie die LAVALU voelde toen ze aan haar drieluik Rise begon: in vijf jaar tijd wilde ze drie albums uitbrengen en drie tours doen (die telkens zouden eindigen met een optreden in Musis Sacrum in Arnhem).
Ze heeft de monsterklus geklaard! En dat niet alleen: ze deed er duizend-en-één dingen naast, zoals het componeren van de muziek voor het theaterstuk Het Pauperparadijs en de productie van het debuutalbum Heimat van haar vriendin en stadsgenote Miriam Moczko. Het is dus geen wonder dat nu ‘de akker even braak ligt’, zoals ze het zelf noemt. “Nieuwe muziek en nieuwe liedjes gaan vanzelf wel weer komen.”
Toneelschool
Mei vorig jaar stond LAVALU voor het laatst in Musis, met haar show naar aanleiding van Earthbound – het laatste album in de trilogie. Haar muziek is kort door de bocht te omschrijven als een kruising tussen serieus klassiek en alternatieve pop. Prachtige verstilde klanken voor wie houdt van Erik Satie en Arvo Pärt, maar ook van Björk, Moloko of Radiohead. Dat is niet toevallig.
Marielle Woltring (geboren in 1979 in Cleveland) groeide op in Overasselt en kreeg vanaf haar vierde pianoles. Tijdens haar puberteit, in Eindhoven, raakte ze in de ban van alternatieve muziek. Ze ging een jaar naar de prestigieuze toneelschool in Maastricht, maar na wat omzwervingen bleek dat de toneelschool in Arnhem veel beter bij haar paste.
LAVALU: “Daar belandde ik toch weer vaak in het hok waar de piano stond. Al snel werd ik de person-to-go-to als het om muziek ging, en in plaats van met een scriptie ben ik afgestudeerd met een koorwerk voor de hele school. Na school is dat al heel snel mijn werk geworden.”
Verdieping
“Vanwege de muziek ben ik in Arnhem gebleven”, vertelt de zangeres en componiste. “Ik had mijn eigen liedjes en daar zocht ik een band voor. In eerste instantie had ik vooral een drummer nodig, zo vond ik. Via via kwam ik bij jazzdrummer Yonga Sun, die ook in Arnhem woonde. Hij kende een toffe violist: Oene van Geel. Zo is de band Lavalu ontstaan en dat begon meteen te lopen. Toen kon ik moeilijk weggaan. Later heb ik nog weleens getwijfeld om te verkassen, bijvoorbeeld naar Amsterdam of zelfs naar Berlijn. Ik nam daar op en mixte mijn albums, en Berlijn is qua popmuziek natuurlijk dé stad in Europa. Maar mijn vriend (muzikant Mete Erker – LD) en ik hadden inmiddels een dochter en met het hele gezin verhuizen is nogal een stap. Bovendien heb ik ontdekt hoe waardevol het is om verdieping te vinden op de plek die je kent. Die zoek ik in vriendschappen, connectie met deze stad en ook in de natuur. Ik woon in het Spijkerkwartier en breng, samen met mijn lief, al jaren onze dochter naar school in de binnenstad. Jaar in jaar uit dezelfde ochtendwandeling door het Musispark, dat heeft iets speciaals. Je ziet de seizoenen veranderen. Ik wandel en ren heel veel, dus ik ben ook vaak te vinden in Zypendaal of op de Posbank.”
Karig
LAVALU voelt zich prima thuis in Arnhem, al is het qua cultuur karig: “Het is nét leuk genoeg, maar als er één of twee dingen omvallen is de balans weg en zou het hier een suf provinciestadje zijn. Daarom vind ik het belangrijk dat we underground-achtige plekken als café Nelson (vroeger Stella By Starlight) koesteren, waar allerlei jong talent van ArtEZ komt spelen.” Het is toch al behelpen voor musici in Arnhem, zo zegt ze.
“Voor jonge muzikanten is het gewoon niet te doen om hier goede oefenruimte te vinden. Het is peperduur om voor goede geluidsisolatie te zorgen. En als Volkshuisvesting of SLAK al ruimte hebben, dan gaan ze dat niet regelen. Dat zul je zelf moeten doen. Voor een beginnend muzikant is dat niet te betalen. In Nijmegen heb je een initiatief als De Basis: een groot pand waar heel veel financiers voor zijn aangetrokken. Daar zitten allerlei muzikanten. Ook uit Arnhem! Miriam Moczko en Cassandra Onck zijn daar bijvoorbeeld naartoe gegaan. Zo wordt het wel schraal hier.”
Zelf heeft ze altijd geluk gehad, zo vertelt ze. Eerst speelde haar band ze in een oefenruimte van Yonga Sun in de oude Saksen Weimarkazerne. Later als solomuzikante vond Woltring soms plek in Rozet en een enkele keer in Theater aan de Rijn. Verder schrijft en musiceert ze heel veel thuis.
Goede bedoelingen
Marielle Woltring werkt ook als coach voor jonge bands en muzikanten, zowel particulier als bij ArtEZ. Ze heeft veel ideeën om het culturele klimaat te verbeteren. Het koppelen van grote Arnhemse bedrijven aan kunstenaars, bijvoorbeeld. Er zou een soort ‘hub’ moeten komen zodat creatieven en sponsors elkaar makkelijk kunnen vinden. Een structurele subsidie voor kunstenaars die kunnen aantonen dat ze serieus met hun vak bezig zijn, zou ook echt verschil maken.
Meer geld, meer ruimte, meer podia, Woltring heeft – ook in coronatijd – met verschillende partijen om tafel gezeten. “Het blijft altijd hangen in goede bedoelingen, nooit wil iemand met geld over de brug komen of iets structureel verbeteren. Dat is jammer, want zo zouden lokale artiesten de sprong kunnen maken naar landelijke platforms. Maar het lijkt of Arnhem zich daarmee niet wil profileren.” Zo is het tekenend dat op een veelbezocht evenement als Bridge To Liberation nog nooit een Arnhemse artiest heeft gestaan, vindt LAVALU.
Besties
De zangeres noemt zichzelf een ‘lucky bastard’, die wél veel kansen heeft gekregen in Arnhem. LAVALU: “Ik mocht destijds in de nieuwe zaal van Musis het eerste album van dit drieluik opnemen. Ik kreeg drie dagen ‘om niet’. Daarnaast wordt ik vaak gevraagd voor mooie evenementen, van het afscheid van de vorige burgemeester tot en met de heropening van de Eusebiuskerk onlangs.”
Op haar beurt bedankte ze Musis Sacrum in tv-programma’s en ze maakte eind 2019 een videoclip bij haar single Midair. Die werd geschoten in de Steenstraat en bevat cameo’s van vrienden en Arnhemse muzikanten als Cassandra Onck, Rocco Ostermann en altvioliste Roosmarijn Tuenter (die ook op Earthbound is te horen), maar ook danser Ruben Chi en literair talent als Tim Lenders, Jesse Laport en Anwar Manlasadoon. En Miriam Moczko wandelt mee door de Steenstraat. Marielle en Miriam zijn al heel lang ‘besties’, zo vertelt de zangeres.
“We hebben elkaar ontmoet via Yonga Sun. Al heel lang delen we lief en leed. En nu ook met andere vrouwen. Miriam is een soort female supportgroup voor muzikanten begonnen. Iedere maand komen we bij elkaar om te bespreken wat we tegenkomen. Onder het mom van: samen sta je sterfker. Als vrouw in de muziek kom je nog steeds tien keer zoveel obstakels tegen dan als man.”
–
Dit is deel 12 uit een reeks van 15 interviews. Begin 2023 worden alle verhalen gepresenteerd in een mooi uitgegeven bundel, een expositie en een evenement in Rozet. De publicatie is alleen via intekening te verkrijgen, het boek kom niet in de boekhandel. Wil je alvast intekenen? Mail dan Arno de Blank: a.blank3@upcmail.nl.
Eerdere artikelen in deze reeks:
Arnhemse Meisjes: Organisme biedt platform voor jonge dansmakers in de stad
Chantal van Lieshout: Verbinding, verdieping en feestjes in Arnhem
Krista Burger: ‘Mag het een beetje minder opgeruimd?’
Mirte Engelhard: ‘Arnhem is rauw maar ook kak, die twee kanten zitten ook in mij’
Mascha Halberstad: ‘Arnhem wordt animatiecentrum van Nederland’
Fillip Studios: de creativiteit van samenwerking
Susanne Khalil Yusef: Na veel omzwervingen geland in Arnhem
Harmen Liemburg: ‘In het bos kwam het zwarte gat’
Jesse Laport: ‘We zijn in Arnhem een beetje potsierlijk’
Maria Roosen: ‘Hier gebeurt het: zaaien en oogsten en alles wat daarbij hoort’
Florentijn Hofman: Thuiskomen op de Veluwe
Standplaats Arnhem: het woord is aan de makers
—
Dit artikel maakt onderdeel uit van een serie artikelen over kunstenaars in Arnhem. Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een ondersteuning van Mediafonds Arnhem. Het Mediafonds Arnhem is een onafhankelijk ondersteuningsfonds voor bijzondere journalistieke producties over Arnhem.
